Terugblik atelier ‘Ruimte, landschap en energie’
Samen ontwerpend denken
Het werkatelier ‘Ruimte, landschap en energie’ had als thema ‘Kracht van verbeelding’. Een passend thema, want deelnemers werden uitgedaagd in gesprek te gaan hoe energie-opwek eruit kan gaan zien in het landschap. Als voorbeeld werden visualisaties getoond van het idee ‘de energieweg’ dat in veel regionale plannen voorkomt. Niet altijd een makkelijk gesprek, volgens organisator Isolde Somsen. ‘Het is nogal complex, er zit veel druk op de plannen voor energie-opwek. We spreken vanuit energie en ruimtelijke ordening niet altijd dezelfde taal, en er zijn veel zaken tegelijk in beweging’, vertelt Somsen. Maar met het atelier hoopt Somsen de bovenregionale samenwerking op deze thema’s te versterken en een vervolgagenda op te zetten voor meerdere ateliers. Ateliers om samen ontwerpend te onderzoeken hoe de energie-opwek vorm kan krijgen.
Kaarten op tafel
In de eerste deelsessie van het atelier werden de kaarten op tafel gelegd. In groepen werd over verschillende raakvlakken tussen energie en ruimte gebrainstormd. Vragen die hier centraal stonden: ‘wat zijn belemmeringen en hoe houd je er rekening mee?’, ‘welke landschapswaarden zijn er en hoe ga je daarmee om?’, ‘hoe gebruiken we het energienetwerk optimaal?’ en ‘waar liggen kansen om meerdere opgaven te combineren?’. Deelnemers beraadden zich over bodemdaling, de stikstofdiscussie, de klimaatopgave en de verstedelijkingsdiscussie. Als je de verschillende kaarten over elkaar heen legt, laat dat op het eerste gezicht veel belemmeringen zien. Gelukkig bood het uitzoeken van belemmeringen gemeenschappelijke grond om van daaruit voort te borduren op mogelijke kansen en oplossingen. Stof genoeg om het gesprek te vervolgen.
Kansen en mogelijkheden
Zo werd er bij de tweede deelsessie in groepen nagedacht over het concept ‘Energieweg’ voor verschillende snelwegen. Wat kan er aan opwek rond een bepaalde snelweg en wat voor een beeld levert dat op? Welke keuze ziet er logisch uit? Hier werd volop op geschetst.
Noël van Dooren, provinciaal adviseur ruimtelijke kwaliteit, vatte de geleerde hoofdpunten als volgt samen: geef landschap en ruimte een volwaardige positie, kijk over de RES-grenzen heen, kom tot een integraal ontwerp, versterk de Zuid-Hollandse identiteit en zorg voor een open en informatief debat.
Op weg naar RES 2.0
De dag werd afgesloten met een ‘prettig onschuldig moment, waarop alles gezegd kan worden’, zoals Van Dooren het aangaf. Hierbij gaven sommige deelnemers aan hoe belangrijk het is om bijvoorbeeld zon op land in combinatie met andere opgaven te bekijken en om samen onderzoekend te ontwerpen en innovatieve ideeën te testen. Samen op weg naar RES 2.0 is een bestuurlijke opgave waarin we elkaar moeten ondersteunen, lijkt de conclusie te zijn.
Hoe nu verder?
Er was de mogelijkheid om de ‘marktplaats’ te bezoeken waar enkele bedrijven lieten zien hoe van een ontwerp 3D visualisaties op ooghoogte gemaakt worden, die een levensecht beeld laten zien van zonnevelden en windturbines in het landschap. Het enthousiasme was groot bij de deelnemers om vaker werkateliers te houden. ‘Het vrijdenken en ontwerpend denken over het RES-beleid biedt de ruimte en mogelijkheid om met elkaar tot verrassende en werkende ideeën te komen en uiteraard om in gesprek te blijven met elkaar’, vertelt een enthousiaste deelnemer.
Meer informatie
Het atelier was dus een goed begin van een lerend netwerk om kennis te delen en te bouwen aan een gemeenschappelijke agenda. Heb je ook ideeën over het omgevingsbeleid en de weg naar RES 2.0? Voorstellen en ideeën voor aankomende werkateliers zijn van harte welkom en kun je sturen naar i.somsen@pzh.nl.
