Energiepark Haringvliet plukt voordelen van zon én wind

Het energiepark op Goeree-Overflakkee bestaat uit 6 windmolens, 115.000 zonnepanelen en een grote batterij, verdeeld over 12 zeecontainers vol accu’s. Alle 3 de technieken delen gezamenlijk dezelfde netaansluiting. Verwacht wordt dat het park jaarlijks ongeveer 140 GWh aan stroom gaat produceren, een hoeveelheid die overeenkomt met het verbruik van 40.000 huishoudens.

Berend Potjer, gedeputeerde Energie van Zuid-Holland: ‘Hier zien we de energietransitie aan het werk. En we weten allemaal hoe belangrijk dat is met het oog op de klimaatcrisis en onze afhankelijkheid van onder meer Russisch gas. Het slim combineren van bestaande technieken is óók innovatie. Op Goeree-Overflakkee is een energielandschap ontstaan met ruimtelijke kwaliteit, mede dankzij een goede samenwerking tussen de initiatiefnemer, de gemeente en mensen van de provincie. De omgeving profiteert, via een gebiedsfonds, maar dat doet ook de recreant dankzij een nieuwe fietsroute.’

Zon en wind vullen elkaar aan

Wind en zon vullen elkaar goed aan. Zonnepanelen produceren overdag energie, terwijl windturbines in ons land 's nachts vaak meer opleveren. Ook in de seizoenen vullen beide elkaar aan: windturbines leveren in de winter de meeste elektriciteit, terwijl zonnepanelen dit juist in de zomer doen. Daardoor kunnen ze prima gebruikmaken van dezelfde netaansluiting, wat betekent dat er minder vermogen gereserveerd hoeft te worden in het net én dat de aansluiting veel vaker gebruikt wordt door het jaar heen. De batterij zorgt ervoor dat het net in balans blijft. Afhankelijk van de situatie leveren ze een beetje extra stroom aan het net, of slaan ze juist elektriciteit op. Een zelf ontwikkeld softwaresysteem zorgt ervoor dat de verschillende elementen optimaal samenwerken.

Combineren is sneller en goedkoper

De voordelen zijn legio. Zo kost het ontwikkelen van een windpark al snel 10 jaar aan voorbereiding. Er wordt belangrijke tijdswinst geboekt door vanaf het begin ook zon en batterijen mee te nemen in de plannen. Bovendien is het bouwen van een energiepark met de 3 technologieën goedkoper dan er 3 aparte projecten van te maken: ze delen tenslotte hetzelfde onderstation, dezelfde kabels, onderhoudswegen en netaansluiting en de grond hoeft maar eenmaal open.

Samenleving profiteert mee

De combinatie is niet alleen gunstig voor Vattenfall, maar ook voor de samenleving. Omdat de netaansluiting efficiënter wordt gebruikt, hoeft er minder capaciteit op het net te worden gereserveerd en verzwaring van het net blijft beperkt tot 1 plek. Een bijkomend voordeel is dat het schaarse technische personeel ook slechts eenmaal ingezet wordt voor een netaansluiting, waardoor de energietransitie kan worden versneld.

Voordeel voor de omgeving

Door de zonnepanelen en de windmolens bij elkaar te plaatsen, wordt de beschikbare ruimte efficiënt gebruikt. Zo’n compact ontwerp zorgt ervoor dat er meer ruimte overblijft voor andere functies in de omgeving, zoals landbouw en recreatie. Bovendien is de landschappelijke impact minder.

De omgeving werd nauw betrokken bij de totstandkoming van het park. Via gebiedsateliers met omwonenden, belangenorganisaties, de gemeente, de provincie en de netbeheerder, werd input opgehaald voor het uiteindelijke parkontwerp. Ook werd rekening gehouden met de wensen van mensen die in het gebied fietsen en wandelen: zij mochten ideeën aandragen voor de aanleg van een fietspad en een uitkijkheuvel. Ook komen de zonnepanelen niet hoger dan 1,5 meter, zodat passanten er overheen kunnen kijken. Vattenfall plaatste er bovendien bijenkorven.

Om omwonenden financieel mee te laten profiteren van de inkomsten, werd samen met andere initiatiefnemers van windprojecten het Windfonds Goeree-Overflakkee opgericht. Eigenaren van windparken die na 2016 gebouwd zijn of worden, dragen jaarlijks af aan het Windfonds. Bewoners en organisaties kunnen beroep doen op het Windfonds voor ondersteuning van lokale projecten.

Daarnaast zijn er afspraken gemaakt met de direct omwonenden van het windpark. Deze huishoudens ontvangen een jaarlijkse vergoeding vanuit het windpark.

Blauwdruk voor toekomst

Het enthousiasme voor dit project is vanuit de verschillende betrokkenen tot nu toe erg groot. Lokale overheden zijn zeer tevreden door het compacte ontwerp dat toch maximale duurzame energie opbrengt. De netbeheerder omarmt dit project door het efficiënte gebruik van het gezamenlijke elektriciteitsnet en de vlotte inpassing. Omwonenden voelen zich betrokken en zijn tevreden met de landschappelijke inpassing. Kortom, de voordelen van een energiepark als deze zijn zo groot dat Vattenfall in het vervolg al vanaf het eerste begin zal onderzoeken of er mogelijkheden zijn om meerdere technologieën naast elkaar in te zetten. Het zal daarin erg helpen als lokale overheden dat in hun Regionale Energie Strategieën ook meer omarmen.