Hoe zetten we als overheden en marktpartijen gezamenlijk de volgende stappen om waterstof als energiedrager toepasbaar te maken voor de binnenvaart? Bijna 100 deelnemers uit onder meer Nederland, Duitsland en België spraken hierover tijdens de RH2INE-conferentie op 30 september 2022 in Duisburg.
Het netwerk RH2INE (Rhine Hydrogen Integration Network of Excellence) werkt aan een gestandaardiseerd waterstofsysteem om het goederenvervoer over water emissievrij te maken. Waterstof als energiedrager is essentieel voor de energietransitie en het behalen van de klimaatdoelen.
Constructieve samenwerkingen
Afgevaardigden van scheepsondernemingen, havens, waterstofleveranciers, regionale overheden en andere stakeholders kwamen bij elkaar om kennis te delen, te werken aan constructieve samenwerkingen en de volgende stappen te bespreken.
Gedeputeerde Jeannette Baljeu: “De afgelopen 3 jaar hebben we ons als provincie, samen met het ministerie van Noordrijn-Westfalen, ingezet om het thema waterstof op de politieke agenda van regio’s, nationale regeringen en Europa te zetten. De interesse in RH2INE, waaronder de interesse van minister Mona Neubaur van Noordrijn-Westfalen, laat zien dat we op de goede weg zijn. Steeds meer private partijen ondertekenen de RH2INE-intentieverklaring (van 24 naar 30 dit jaar). Naast de 2 schepen die volgend jaar op waterstof gaan varen, zien we dat er nieuwe projecten en consortia worden gevormd en er nieuwe onderzoeken starten om de ontwikkeling van waterstof te versnellen.”
Eerste stappen naar flexibel en modulair systeem
De belangrijkste ‘oogst’ van de RH2INE-conferentie 2022 is de toezegging van de verschillende belanghebbenden om concrete stappen te zetten naar de introductie van zero-emissie transport met behulp van waterstof in de binnenvaart. Eén van de belangrijkste conclusies is dat de eerste stap het creëren van een technisch gestandaardiseerd en economisch levensvatbaar waterstofecosysteem voor de binnenvaart is. Een systeem dat gebaseerd is op het gebruik van verwisselbare, gestandaardiseerde waterstofcontainers met gasvormige waterstof en het gebruik van brandstofcellen. De scheepsondernemers gaan dit systeem gebruiken dat uiteindelijk op basis van pay-per-use (betalen bij gebruik) in de markt komt. De insteek is dat het systeem flexibel en modulair is (onderdelen zijn uitwisselbaar met diverse modellen) en voorbereid op toekomstige ontwikkelingen.
Belangrijkste toezeggingen
Tijdens de conferentie hebben de partijen beloofd zich in te zetten voor een gestandaardiseerd waterstofsysteem en de benodigde stappen te zetten in gezamenlijke afstemming. Daarnaast zijn de volgende toezeggingen geformuleerd:
- De bij RH2INE betrokken regio’s werken samen aan een nieuwe organisatiestructuur om op basis van gelijkwaardigheid kennis te delen, projecten te stimuleren en politieke ambities te formuleren.
- De scheepsondernemers werken gezamenlijk aan zero emissie transport en investeren in modulaire schepen, die zijn aangepast voor het gebruik van verwisselbare gestandaardiseerde waterstofcontainers.
- De havens faciliteren de uitrol van een strategisch netwerk van vulfaciliteiten, logistiek en wissellocaties voor de containers.
- Leveranciers werken samen aan een systeem van verwisselbare, gestandaardiseerde waterstofcontainers met gasvormige waterstof.
“Na de Europees gefinancierde Kickstart-studie vorig jaar, verwelkomt het RH2INE-netwerk nieuwe partners. Met het ondertekenen van de intentieverklaring geven zij aan te willen bijdragen aan de waterstoftransitie in de binnenvaart. Er starten verschillende innovatieve projecten op. De weg van kickstart naar schaalvergroting is ingezet! Op de RH2INE-conferentie van 2023 was het resultaat hiervan al zichtbaar. Ik ben blij om te zien dat het netwerk nog altijd groeit en dat we De Vlaamse Waterweg als nieuw lid hebben kunnen verwelkomen”, aldus Baljeu.
Over RH2INE
Met RH2INE werken we aan een versnelde opschaling van zero emissie waterstof op de grote transportcorridors van Europa. Het doel is om waterstof elektrische binnenvaartschepen en een netwerk van vulstations voor waterstof te realiseren. Met de bouw hiervan ontstaat de infrastructuur en kritische massa voor het gebruik van waterstof in de transportsector. Het project heeft daarmee de potentie een vliegwiel te zijn naar zero-emissie binnenvaart en de waterstofeconomie. Lees meer over RH2INE.
Meer informatie

Mona Neubaur en Jeannette Baljeu.
Overzicht van de regio's.