Vanaf 1 januari 2023 moeten de meeste kantoren in Nederland minimaal Energielabel C hebben. Dit betekent een primair fossiel energiegebruik van maximaal 225 kWh per m2 per jaar. Voldoet het gebouw dan niet aan de eisen, dan mag het kantoor per 1 januari 2023 niet worden gebruikt.
Voor een duurzaam en digitaal Zuid-Holland, nu en in de toekomst, is het belangrijk dat de kantorenmarkt op korte termijn verduurzaamt naar Energielabel C. Dit draagt bij aan een toekomstbestendig economisch vestigingsklimaat waar alle inwoners en ondernemers van Zuid-Holland de vruchten van plukken. Daarom hebben de provincie Zuid-Holland en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag in mei en oktober een kennisbijeenkomst georganiseerd over Energielabel C voor kantoren.
Belangrijkste uitkomsten en tips uit de kennisbijeenkomst van 10 mei 2022
Jos Hesselink (Senior Research Consultant) van vastgoedonderneming Cushman & Wakefield gaf een presentatie over de huidige Zuid-Hollandse kantorenmarkt en het mogelijke effect van Energielabel C op deze kantorenmarkt. Daaruit blijkt dat:
- Duurzaamheidsinvesteringen onder druk zijn gekomen door sterk opgelopen bouwkosten.
- De aard van kantoorwerk sneller verandert door automatisering en digitalisering. Ook wordt het kantwoordwerk creatiever en steeds minder afhankelijk van een fysieke locatie zoals een kantoorgebouw.
- Op dit moment voldoet 60% van de kantoorobjecten aan minimaal Energielabel C, 15% voldoet niet en van 25% is het onbekend wat het energielabel van het kantoorgebouw is.
Yorick Vink (Adviseur Energiebesparing) van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO) heeft de toekomstige regels toegelicht die gelden bij Energielabel C voor kantoren. De belangrijkste punten zijn:
- Het is volgens het Bouwbesluit (artikel 5.11) verboden om vanaf 1 januari 2023 een kantoorgebouw in gebruik te nemen of te gebruiken zonder een geldig Energielabel C.
De meeste kantoren moeten voldoen aan een aantal voorwaarden. Zo moet het gebouw bijvoorbeeld groter zijn dan 100m2 en wordt het gebouw voor meer dan 50% als kantoor gebruikt. Daarnaast zijn er ook een aantal uitzonderingssituaties, zoals monumenten, tijdelijk gebruik (korter dan 2 jaar), leegstand, hardheidsclausule (te dure maatregelen die niet terugverdiend kunnen worden).
- Regels voor Energielabel C zijn ook opgenomen in de Omgevingswet, zie artikel 3.87 (labelverplichting kantoorgebouw), het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). De regels blijven hetzelfde zoals beschreven staat in het Bouwbesluit.
- Regels staan in het Bbl, dus de standaard bevoegdheid en taak ligt bij de gemeente. Er zijn gemeenten die overwegen deze taak bij de omgevingsdienst te beleggen.
- Het ILPO werkt aan een handreiking en informatieblad voor Kantoren Label C. In deze handreiking wordt uitleg gegeven over wet- en regelgeving. In het informatieblad komt een stappenplan te staan voor toezicht en handhaving. De verwachting is dat het IPLO in de zomer van 2022 de handreiking en het informatieblad beschikbaar stelt.
Gemeenten Rotterdam en Den Haag en Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid voeren al acties uit om Energielabel C te bereiken. Ook hebben zij een tijdens een paneldiscussie hun inzichten besproken en behoeften gedeeld. Een aantal tips:
- Verstuur informatieve brieven naar kantooreigenaren en kantoorgebruikers.
- Zorg ervoor dat je als gemeenten of regio de huidige situatie duidelijk in kaart brengt. Betrouwbare data is nodig voordat er maatregelen getroffen worden.
- Afstemming met andere gemeenten en regio’s is noodzakelijk. De Energielabel C verplichting eindigt niet bij de gemeentegrenzen. Het is belangrijk dat de aanpak daarom goed wordt afgestemd. Hierbij is het onder andere belangrijk om een strategie te bepalen voor de toezicht en handhaving, economische maatregelen, energietransitie en communicatie.
Met de gemeenten en omgevingsdiensten is afgesproken dat een vervolgsessie essentieel is om de implementatie van Energielabel C voor kantoren zo goed mogelijk te laten verlopen. De vervolgsessie vindt na de zomer 2022 plaats. Nadat het IPLO de handreiking en informatie voor Kantoren Label C heeft gepubliceerd.
Meer informatie vraag je op bij David Bedari of Vivienne Medik
Wil je meer weten over de kennisbijeenkomst of over Energielabel C? Neem dan contact op met David Bedari (Provincie Zuid-Holland, dsy.bedari@pzh.nl) of Vivienne Medik (MRDH, v.medik@mrdh.nl). Op de pagina Energielabel C kantoren van RVO vind je ook meer informatie over het energielabel.
Verslag kennisbijeenkomst Energielabel C voor kantoren 18 oktober 2022
Vanaf 1 januari 2023 moeten de meeste kantoren in Nederland minimaal Energielabel C hebben. Voldoet het gebouw dan niet aan de eisen, dan mag het kantoor per 1 januari 2023 niet worden gebruikt.
Om gemeentes, ondernemers en vastgoedeigenaren te faciliteren bij het verduurzamen van kantoren, organiseerden de provincie Zuid-Holland en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) kennisbijeenkomsten met als thema ‘Stimuleren of handhaven’.
Tijdens de kennisbijeenkomst op 18 oktober werden verschillende kanten van dit onderwerp belicht met presentaties van Informatiepunt Leefomgeving, Omgevingsdienst Midden-Holland, Green Business Club Rotterdam en de Rabobank.
Wat we meenemen uit de sessie
Informatieblad met stappenplan
Yorick Vink (Adviseur Energiebesparing) van het IPLO presenteerde de handreiking en het bijbehorende informatieblad voor Kantoren Energielabel C. De handreiking licht de wet- en regelgeving toe. Op sommige punten kan de wetgeving nog vrij ingewikkeld zijn en dan is een handreiking van grote toegevoegde waarde. Veel uitgebreider is gesproken over het informatieblad met een stappenplan voor toezicht en handhaving die gemeenten en omgevingsdiensten als handvat kunnen gebruiken in hun aanpak. In de uitvoering is ook ruimte gecreëerd voor de ondernemer/vastgoedeigenaar om binnen een termijn van 12 weken een bewijs van energielabel C te leveren of met een plan te komen om binnen een jaar energielabel C te bemachtigen. De handreiking en informatieblad vind je op Informatiepunt Leefomgeving.
Green deals met bedrijven
Jan-Willem Vogels (Rabobank) bracht het onderwerp energielabel vanuit een hele andere invalshoek aan de orde. De Rabobank werkt mee aan zogenaamde Green Deals samen met bedrijven en gemeenten. Op die manier zet je verduurzaming structureel op de agenda bij de bedrijven. Bij herfinanciering van kantoren geeft de Rabobank de klanten de mogelijkheid om met een herstelplan te komen. Commercieel vastgoed krijgt hiervoor zes maanden de tijd. Zakelijk eigen gebruik (panden van de ondernemer zelf) krijgt hiervoor twaalf maanden de tijd. Kantoren moeten dan minimaal energielabel C bezitten.
Handhaving samen met omgevingsdiensten
Gemeenten kunnen de wettelijke taak voor toezicht en handhaving op Energielabel C ook overdragen aan de omgevingsdiensten. Jeanet Mellema vertelde hoe zij bij Omgevingsdienst Midden-Holland dit gaan aanpakken. Mede door de contacten die zij al hebben met ondernemers en eigenaren en de expertise op dit gebied, kan het de uitvoering vergemakkelijken. Gemeenten zijn niet verplicht om het toezicht over te dragen aan de omgevingsdiensten, maar het kan wél logisch zijn om dit te doen. De omgevingsdiensten hebben veel expertise op het gebied van energieprestaties van gebouwen. Daarnaast gaven met name de kleinere gemeenten aan dat de uitvoering lastig wordt als het toezicht individueel per kantoorgebouw uitgevoerd moet worden. Ook is het gebrek aan voldoende middelen/geld een reden dat de uitvoering lastig zal zijn. Een gezamenlijk aanpak vanuit de omgevingsdienst kan een mogelijke oplossing zijn.
Besparen, opwekken en compenseren
De Green Business Club Rotterdam Alexander is een mooi en inspirerend voorbeeld hoe kantooreigenaren en bedrijven zelf aan het werk kunnen met verduurzaming van de panden. Het doel en de ambitie is een groen, beter en duurzaam gebied. Heel concreet gaan zij voor CO2 neutraliteit in 2030. Ze werken met het concept trias energetica: besparen, opwekken en compenseren. De belangrijkste succesfactor voor deze samenwerking is de organisatiegraad van de ondernemers op Rotterdam Alexander dankzij de Green Business Club. Het is een aanrader voor gemeenten die een stimuleringsproject willen opzetten bij kantoren of bedrijventerreinen en de organisatiegraad tussen de bedrijven te verhogen. Zie ook de website: Green Business Club - Rotterdam Alexander
Neem voor meer informatie contact op met David Bedari (dsy.bedari@pzh.nl) of Tjeu Paffen (mh.paffen@pzh.nl).