Provincie Zuid-Holland deelt belangrijke lessen uit succesvolle evaluatie Vernieuwersnetwerk Natuurlijke Reststromen
De provincie Zuid-Holland werkt toe naar een volledig circulaire samenleving in 2050, waarin afval niet meer bestaat en grondstoffen steeds opnieuw worden gebruikt.
Een belangrijke pijler in de provinciale aanpak is de ondersteuning van vernieuwersnetwerken en doorbraakprojecten. Die netwerken zijn geïnspireerd op inzichten uit de transitietheorie en richten zich op het stimuleren van vernieuwende praktijken die het potentieel hebben om bredere systeemverandering in gang te zetten. Omdat deze aanpak vernieuwend is en nog volop in ontwikkeling, is het van belang om te reflecteren op de werking ervan. Wat zijn de uitkomsten tot nu toe, wat werkt wel en wat niet, en wat kunnen we hiervan leren voor de toekomst?
Uit een recente evaluatie, uitgevoerd door transitie-instituut DRIFT, blijkt dat de netwerkaanpak binnen het Vernieuwersnetwerk Natuurlijke Reststromen zeer effectief is. De conclusies bevestigen dat vernieuwersnetwerken een belangrijke motor zijn voor verandering en impact in de circulaire economie. Ze vormen daarmee waardevolle lessen voor andere vernieuwersnetwerken.
Vernieuwersnetwerken werken — en leveren aantoonbaar impact op
De evaluatie laat zien dat de kracht van vernieuwersnetwerken niet toevallig ontstaat, maar het resultaat is van scherpe keuzes, tijd, focus en professionele begeleiding. Zo blijkt dat:
- Netwerken maakbaar zijn — met de juiste structuur en organisatie kunnen partners daadwerkelijk doorbraken realiseren.
- Openheid en selectiviteit hand in hand gaan — het netwerk staat open voor nieuwe partijen, maar werkt alleen met deelnemers die actief willen leren en bijdragen.
- Interne en externe verbinding cruciaal is — inzichten uit het netwerk moeten ook binnen de provincie landen, waardoor beleid en uitvoering beter op elkaar aansluiten.
- Netwerken meebewegen met de fase van de transitie — van verkennen en experimenteren tot lobby, systemische verandering en opschaling.
- Doorbraakprojecten het leerproces versnellen — concrete projecten helpen om knelpunten zichtbaar te maken en innovaties te realiseren.
De werkwijze van het Vernieuwersnetwerk Natuurlijke Reststromen voldoet aan al deze principes. De uitkomsten worden bovendien herkend door andere vernieuwersnetwerken, zoals die rond biobased bouwen, herbruikbare bekers en maaltijdverpakkingen, HerPakt, circulair slopen en de reparatiecoalitie.
Een pijler onder de provinciale aanpak
De evaluatie bevestigt dat vernieuwersnetwerken een effectieve en waardevolle pijler zijn binnen Circulair Zuid-Holland. De provincie zal deze werkwijze daarom verder versterken en uitbreiden, samen met partners uit bedrijfsleven, kennisinstellingen, overheden en maatschappelijke organisaties.
Met deze evaluatie zet Zuid-Holland een duidelijke stap: bouwen aan circulaire impact is geen theorie, maar een praktijk die werkt — en die met de juiste netwerken steeds meer vaart krijgt.
Delen van de geleerde lessen
Het onderzoeksrapport Evaluatie vernieuwersnetwerk Natuurlijke Restromen is hier te lezen > link naar rapport
