Onder PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) vallen ruim 10.000 chemische stoffen die producten water- en vetafstotend kunnen maken. Ze worden onder andere verwerkt in outdoorkleding, anti-aanbakpannen, blusschuim, cosmetica, en medische hulpmiddelen. Deze stoffen breken nauwelijks af in ons lichaam en in de natuur. Bij een te hoge blootstelling aan PFAS kunnen verschillende risico’s voor de gezondheid ontstaan. Daarom werkt Nederland, samen met andere landen, aan een Europees PFAS-verbod.
We vinden de gezondheid van onze inwoners erg belangrijk. Met onze vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) controleren we of bedrijven zich houden aan wetten en regels en voldoende maatregelen nemen ter bescherming van onze veiligheid, gezondheid en het milieu. Zo ook als het gaat om de uitstoot van PFAS.
Bij overtreding van de wetten en regels zet de provincie diverse middelen in, zoals een dwangsom of een proces-verbaal om bedrijven te dwingen aan de eisen te voldoen. Daarnaast nemen we nog een aantal maatregelen:
- Mogelijke PFAS-bronnen in kaart brengen: als provincie hebben we locaties in beeld gebracht waar in het verleden mogelijk PFAS zijn gebruikt. De uitkomsten van het rapport worden door de Zuid-Hollandse omgevingsdiensten verwerkt in hun bodembeheersystemen, zodat gemeenten en omgevingsdiensten de informatie kunnen gebruiken bij toekomstige bodemonderzoeken.
- Plannen maken om PFAS-uitstoot terug te schroeven: bedrijven die PFAS uitstoten zijn verplicht om plannen te maken om de uitstoot ervan terug te schroeven. Dit gold voor een beperkt aantal PFAS-stoffen, en geldt nu voor alle meer dan 10.000 types. De grip op PFAS-uitstoot is hiermee een stap dichterbij.
- Controleren veiligheid van onze natuurlijke zwemwaterlocaties: de provincie wijst jaarlijks officiële zwemlocaties aan, zoals plekken langs de kust en in binnenwateren. Op deze locaties wordt de waterkwaliteit en veiligheid regelmatig gecontroleerd. Bij slechte waterkwaliteit, zoals bij blauwalg, poepbacteriën of PFAS, stelt de provincie een negatief zwemadvies of een zwemverbod in.
- Zeeschuim langs de Nederlandse kust bevat ook PFAS, dit blijkt onder andere uit metingen die de provincies Zeeland, Noord- en Zuid-Holland hebben laten uitvoeren in 2023. De gemeten PFAS waarden in het zeewater ligt onder de recent vastgestelde RIVM-advieswaarden voor PFAS in zwemwater. Het is veilig om in de zee te zwemmen. Wel is het goed om er bewust van te zijn dat contact met zeeschuim kan leiden tot extra inname van PFAS. Laat daarom kinderen en huisdieren niet spelen in zeeschuim, omdat daarmee inslikken van zeeschuim zoveel mogelijk wordt voorkomen. En douche na het zwemmen in zee (of ander open water) en was je handen voordat je iets eet. De gemiddelde blootstelling aan PFAS via zeeschuim wordt meegenomen in het brede PFAS-onderzoeksprogramma van het RIVM.
- PFAS in zeeschuim zorgt voor PFAS in seaspray. Seaspray is een suspensie van deeltjes in de lucht die aan het zeeoppervlak worden geproduceerd en tot kilometers ver kunnen neerslaan. Daarom werken het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, de kustprovincies (Noord-Holland, Zuid-Holland en Zeeland), het RIVM en de drinkwaterbedrijven samen aan een uitgebreid, langdurig vervolgonderzoek. Bij dit onderzoek worden o.a. PFAS bodemonderzoeken rond de kust met elkaar vergeleken en bodemmonsters genomen in de kuststrook. Ook wordt er gekeken naar gezondheidskundige effecten. De eerste resultaten worden eind 2026 verwacht en het eindrapport in 2030.
De toekomst
We blijven ons inzetten om de uitstoot van PFAS te beperken. Het belangrijkste doel is een gezonde, schone en veilige leefomgeving voor onze inwoners. Hiervoor benut de provincie de maximale speelruimte die de wet biedt.
Samenwerking met andere partners
Dit doen we niet alleen. Zo werken we met verschillende overheden samen, zoals:
- Gemeenten
- GGD
- Inspectie Leefomgeving en Transport
- Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
- Omgevingsdiensten
- Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
- Rijkswaterstaat
- Waterschappen
PFASinfo.nl
In de omgeving van het bedrijf Chemours, voorheen DuPont, zijn zorgen ontstaan over de gevolgen die de uitstoot van PFAS heeft op het milieu en op de gezondheid van omwonenden. Samen met de partners hebben we een centraal informatiepunt PFAS opgezet, voor de regio Zuid-Holland Zuid. Op PFASinfo.nl vind je per onderwerp betrouwbare en actuele informatie over PFAS.