
Dagelijks maken ongeveer 12.500 gemotoriseerde voertuigen, 1.500 fietsers en enkele honderden voetgangers gebruik van de N208 van en naar Lisse en de Keukenhof. Met mooi weer en tijdens het bollenseizoen liggen deze aantallen flink hoger. Om de verkeersveiligheid voor fietsers en voetgangers te vergroten en de doorstroming op de N208 te verbeteren, zijn de mogelijkheden voor een fiets- en voetgangerstunnel onderzocht.
De tunnel komt aan de zuidzijde van de rotonde waar de N208 de Keukenhofdreef/Stationsweg kruist, waar nu de huidige oversteek voor (brom)fietsers en voetgangers is. Hier bevinden zich al 2-richtingenfietspaden die straks mooi aansluiten op de tunnel. Ook biedt deze locatie genoeg ruimte voor de hellingen van de tunnel.
Animatie fietstunnel Lisse

Bereikbaarheid
Vanuit Lisse is de tunnel voor (brom)fietsers en voetgangers straks te bereiken vanaf het kruispunt Keukenhofdreef/Mendeldreef. Aan de kant van Keukenhof via het (brom)fiets- en voetpad langs de Stationsweg. Daarnaast kunnen voetgangers gebruikmaken van trappen aan de oostkant en de westkant van/naar het voetpad in de tunnel. De trappen hebben aan beide zijden leuningen.
De fietspaddoorsteek tussen Von Bönninghausenlaan en Keukenhofdreef blijft bestaan.
In de tunnel komt een apart voetpad en de hellingspercentages zijn zo laag mogelijk. De hellingen van de tunnel voldoen aan de normen voor mensen met een rolstoel en zijn maximaal 5%. Aan de westzijde kun je zitten bij het nieuwe rustpunt. En aan de oostzijde blijven de bankjes behouden.
Bushaltes
De noordelijke halte blijft. De zuidelijke halte wordt verplaatst nabij de rotonde met de Heereweg. Vanwege het beperkte aantal in- en uitstappers, en om de gevolgen voor bomen en beplanting te minimaliseren, stopt de bus straks op de rijbaan.
Hinder en wegafsluitingen
De N208, Stationsweg en Keukenhofdreef worden voor een bepaalde tijd afgesloten om de tunnel aan te kunnen leggen. Wanneer bepaalde wegen afgesloten worden, en of het gaat om een gedeeltelijke afsluiting of een volledige afsluiting, is in deze fase nog niet bekend. Uiteraard dan omleidingen ingesteld en is het streven om de hinder tot een minimum te beperken.
Het uitgangspunt is om geen wegen af te sluiten tijdens de openingsperiode van Keukenhof.
Planning
Legenda
- Afgelopen
- Huidig
- Aankomend
2020-2021: onderzoek (Status: Afgelopen)
In 2020 en 2021 heeft de provincie samen met de gemeente Lisse en de Keukenhof onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om de fiets- en voetgangerstunnel aan te leggen. Dat bleek mogelijk en de plannen zijn vastgelegd in een voorlopig ontwerp dat in 2021 met de omwonenden is besproken.
2021-2024: ontwerp en problemen budget (Status: Afgelopen)
In 2021 is een Voorlopig Ontwerp van de tunnel gemaakt. Vanwege onvoldoende geld door gestegen bouwkosten is het project tijdelijk gepauzeerd. In december 2024 hebben de Provinciale Staten van Zuid-Holland besloten extra geld beschikbaar te stellen, waardoor het project weer verder kon gaan. Het extra geld was in eerste instantie gereserveerd voor een fietstunnel in De Lier. Ook is er € 3 miljoen vrijgemaakt vanuit het pakket van de mobiliteitsmaatregelen in de Noordelijke Duin- en Bollenstreek.
2025: naar definitief ontwerp (Status: Huidig)
In 2025 rondt de provincie de laatste onderzoeken en het ontwerp af (van Voorlopig Ontwerp naar Definitief Ontwerp). Ook vraagt de provincie een omgevingsvergunning aan bij de gemeente. Hierop is formele inspraak mogelijk.
De gemeente Lisse wil, samen met Keukenhof en het LAM museum, onderzoeken of er een passend, kunstzinnig ontwerp op de tunnelwand kan worden aangebracht.Tijdens een inloopavond in maart is het Voorlopig Ontwerp besproken met inwoners. Ook zijn er ideeën opgehaald voor de tunnelwand.
2026: aanbesteding (Status: Aankomend)
In 2026 volgt de aanbesteding: de provincie contracteert een aannemer.
2027: voorbereidende werkzaamheden (Status: Aankomend)
In 2027 worden de voorbereidende werkzaamheden uitgevoerd, zoals het verleggen van kabels en leidingen en het kappen van bomen.
2028: aanleg tunnel (Status: Aankomend)
Naar verwachting wordt de tunnel in 2028 aangelegd en opengesteld. In deze fase van het project is de echter planning nog onzeker. De planning is onder voorbehoud van onder andere capaciteit bij de nutsbedrijven voor het verleggen van kabels en leidingen en de beschikbaarheid van omleidingsroutes (vanwege werkzaamheden aan de A44 door Rijkswaterstaat).
Beheer en onderhoud
De provincie en de gemeente zijn allebei verantwoordelijk voor een deel van het beheer en onderhoud. De provincie wordt verantwoordelijk voor het constructief onderhoud (de betonnen constructie van de tunnel) en de gemeente voor het dagelijks beheer en onderhoud (zoals de verlichting in de tunnel, de wanden van de tunnel, het vegen en strooien en dergelijke).
Kosten
In totaal heeft de provincie Zuid-Holland € 11,2 miljoen vrijgemaakt voor het aanleggen van de fietstunnel. De gemeente Lisse draagt € 200.000 bij aan het project.
Veelgestelde vragen
Nee, voor een 2e tunnel is niet voldoende geld beschikbaar. Daarnaast is het zeker dat een 2e tunnel ruimtelijk niet in de omgeving past en niet op een veilige manier aangesloten kan worden op de tunnel onder de N208. Met een tunnel onder de N208 wordt de drukste oversteek bij de rotonde verbeterd. We onderzoeken of er nog verdere verbeteringen mogelijk zijn aan de fietsoversteek over de Stationsweg.
Verkeersveiligheid is een prioriteit van de provincie. Op basis van tellingen en analyses is deze plek gekozen als één van de plekken waar de provincie de verkeersveiligheid wil verbeteren.
De tunnel krijgt een fietspad van 4 meter breed met een vrije ruimte van 0,5 meter tussen het fietspad en de tunnelwand aan de noordkant van het fietspad. Aan de zuidkant van het fietspad komt een voetpad van 2 meter breed. De totale breedte van de tunnel wordt dus 6,5 meter. De hoogte in de tunnel wordt 2,6 meter.
Ja, de tunnel en de in- en uitgangen worden verlicht.
Ja, de bestaande bankjes aan de oostkant van de N208 komen in de nieuwe situatie terug. Aan de westkant van de N208 wordt een nieuw rustpunt met een zitmeubel gemaakt met vrij uitzicht op de bollenvelden.
Op de vraag: welk gevoel moet de tunnel je straks geven, werden onderstaande ideeën (in willekeurige volgorde) geopperd.
Een veilig gevoel. Groen. Iets lokaals. Lokale kunstenaar. Geschiedenis Bollenstreek. Beelden van Lisse van vroeger. Denk ook aan de internationale bezoekers. Tunnelwand laten versieren met inspraak van jongeren (kunnen hun ideeën kwijt over gebruik van materiaal en kleuren, bijvoorbeeld graffiti). Een veilig gevoel: dus licht genoeg. Beelden (foto's, beschildering) van Lisse, bijvoorbeeld zoals Leo van den Ende. Bij de afdaling/stijging van de tunnel bollenvelden afbeelden. Mooie graffiti, net als in Sassenheim bij het treinstation.
Afhankelijk van welke route iemand wil fietsen of lopen:
- Voor (brom)fietsers tussen het kruispunt Keukenhofdreef/ Mendeldreef en de Keukenhof blijft de afstand hetzelfde.
- Voor fietsers en voetgangers tussen Linneauspark en Keukenhof die in de huidige situatie gebruik maken van de oversteek over de Keukenhofdreef bij de rotonde, neemt de afstand 150 meter toe. Dit komt door het vervallen van de oversteek over de Keukenhofdreef bij de rotonde (in de nieuwe situatie kunt u oversteken bij het kruispunt Keukenhofdreef/Mendeldreef).
- Voor (brom)fietsers en rolstoelgebruikers tussen de Berkhoutlaan en de Keukenhof neemt de afstand 300 meter toe, omdat het (brom)fietspad tussen Berkhoutlaan en N208 voor (brom)fietsers vervalt. Omdat hier wel nog een voetpad blijft bestaan dat in verbinding staat met een trap naar de tunnel, is er voor voetgangers geen omloopafstand als ze gebruik maken van de trap.
De fietspaddoorsteek tussen de Von Bönninghausenlaan en de Keukenhofdreef blijft bestaan. De gemeente verwijdert het paaltje dat er nu staat.
De tunnel wordt voor het grootste deel aangelegd op grond dat al in eigendom is van de gemeente en provincie. Aan de westzijde van de N208 is nog grond nodig van Keukenhof. De provincie is hierover in gesprek met Keukenhof.
Ja, als gevolg van het aanleggen van de tunnel gaat er aan de zuid-westzijde van de rotonde (een beperkt deel) bollenteeltgrond verloren. Volgens de geldende regels vindt vanuit de provincie een financiële vergoeding plaats aan de GOM (Greenport OntwikkelingsMaatschappij). De GOM is beheerder van het regionaal Bollengrondcompensatiefonds en verzorgt de bollengrondcompensatie, zodat de totale hoeveelheid bollenteeltgrond behouden blijft.
Volgens de huidige inzichten moeten er 37 bomen worden gekapt. We streven er naar om minimaal hetzelfde aantal bomen terug te planten. Omdat er straks minder ruimte is voor groen bij de tunnel en de rotonde, kunnen daar 15 nieuwe bomen worden geplant (vooral aan de westzijde van de N208). Verder westelijk langs de Stationsweg is ruimte om nog 30 nieuwe bomen te planten. Dit maakt dat er in totaal meer bomen worden aangeplant (45) dan dat er worden gekapt (37).
Ja, er wordt voldaan aan de regels rondom stikstof. In de eindsituatie is er geen sprake van toename van uitstoot van stikstof. De uitstoot van stikstof tijdens de bouwfase voldoet aan de geldende wet- en regelgeving.