Ecologisch maaien: de berm komt tot bloei!
We beheren honderden kilometers aan wegen en vaarwegen met daarbij ruim 1.000 hectare aan bermen. Sinds 2021 beheren we alle provinciale bermen in Zuid-Holland ecologisch. Dat wil zeggen dat we bij het maaien rekening houden met het leven van dieren en planten. We stimuleren de biodiversiteit (variatie en rijkdom in dier- en plantensoorten) door minder te maaien, maaisel mee te nemen en na groot onderhoud aan weg of berm een gebiedseigen zaadmengsel in te zaaien. Hierdoor kunnen er meer verschillende plantensoorten groeien en komen er meer insecten. En dat is hard nodig! Biodiversiteit leidt tot een betere leefomgeving.
Ecologisch bermbeheer
In deze video leggen we uit waarom en hoe we de bermen ecologisch maaien.
Beschermen van dieren
We doen zoveel mogelijk om de dieren in onze bermen te beschermen tijdens het maaien:
- De aannemer, die het werk voor ons uitvoert, moet zich houden aan de Flora- en Faunawet.
- Voordat de aannemer gaat maaien, worden de bermen op nesten gecontroleerd.
- We maken gebruik van een zogenaamde wildredder. Dit is een klein apparaat dat harde geluidssignalen maakt en dieren verjaagt.
- We maaien langzaam.
Uitzondering: soms maaien we vóór de bloei
We willen voorkomen dat grassen en sommige plantensoorten zoals brandnetel, fluitenkruid en raapzaad blijven overheersen in de berm. Het is belangrijk dat ook andere plantensoorten de kans krijgen om te groeien. Daarom maken we gebruik van overgangsbeheer: hierbij maaien we de overheersende plantensoorten vóór de bloei. Zo kunnen deze soorten zich minder makkelijk vermenigvuldigen. Bermen waar veel van deze overheersende planten staan of waar veel ongewenste soorten groeien (o.a. jakobskruiskruid of akkerdistel) maaien we daarom bewust in mei en augustus. Op plekken waar veel ongewenste soorten bij elkaar staan, worden vaak wat grotere stukken uit de berm gemaaid.
We proberen het overgangsbeheer zoveel mogelijk te combineren met het maaien van de zichthoeken rond rotondes, kruispunten en vlucht- en bergingszones. Dit is efficiënter en er is minder hinder op de weg.
Waar en hoe maaien
We maaien ecologisch op zoveel mogelijk plekken, maar niet altijd en overal:
- Verkeersveiligheid staat voorop. Op sommige plekken maaien we vaker zodat het zicht goed blijft. Denk aan de zichthoeken bij rotondes, kruispunten en opstelstroken. Zo voorkomen we onveilige verkeerssituaties. Ondanks dat we de begroeiing op deze plekken korter houden, ontstaan hier ook bloeiende planten die een meerwaarde hebben voor de biodiversiteit.
- Op bepaalde plekken is ecologisch bermbeheer niet mogelijk of ongewenst, bijvoorbeeld als de berm te smal of te steil is.
- Als bermen van de provinciale wegen grenzen aan grond waar landbouw, tuinbouw of veeteelt plaatsvindt. Hier houden we rekening met de omgeving door toepassen van maatwerk.
Maaiseizoen
Veiligheidsronde
In de lente start het maaiseizoen. In mei beginnen we met het maaien van de zichthoeken rond rotondes, kruispunten en de vlucht- en bergingszone langs de provinciale wegen. Dit gebeurt voor de verkeersveiligheid en we noemen deze maaiwerkzaamheden de veiligheidsronde. De rest van de berm maaien we dan bewust nog niet, zodat de bermen tot bloei kunnen komen voor bijen en andere insecten.
Vanwege de veiligheid worden de vlucht- en bergingszone meerdere keren per seizoen gemaaid en daarmee kort gehouden.
Eerste grote maaibeurt
Na de veiligheidsronde is de eerste grote maaibeurt tussen half juni en half juli. Dan maaien we de grote velden. Er blijven daarbij ook stukken van de berm staan. Zo blijft er voor insecten (en andere kleine dieren) altijd leefgebied over om in te schuilen, van te eten en zich voort te planten.
Tweede grote maaibeurt
De tweede grote maaibeurt is tussen half september en half oktober. Dan maaien we weer de grote velden, zodat die verschralen en rijker worden aan soorten. Ook in het najaar blijven gedeeltes van de berm staan.
Achtergrondinformatie
Wil je meer informatie? Onderstaande documenten kun je opvragen via het contactformulier. Let op, ze voldoen niet allemaal aan de toegankelijkheidseisen voor webteksten:
- Beleidsnotitie ‘Kansen voor beter bermbeleid’
- Voorbeeld van een maaiplan
- Overzicht van gebiedseigen zadenmengsels
- Werkinstructie ‘Bestrijding van ongewenste, schadelijke plantensoorten in wegbermen’
- Overzicht van ecologische bermbeheerzones
- Ontwerprichtlijnen voor de aanleg van een ecologische berm
- Leidraad ecologisch bermbeheer: handleiding om ecologisch bermbeheer toe te passen
- Praatplaat/poster de berm komt tot bloei!
- Werkinstructie ‘Monitoren van vegetatietypen in wegbermen’
- Bloeibogen bermen: een overzicht van typerende bloeiende planten in de berm en oever per graslandfase
- Bloeiboog posters.
Bijenorchis
Dankzij ecologisch bermbeheer krijgt de natuur meer ruimte in Zuid-Holland. En met resultaat: er staan steeds meer bijenorchissen (soort orchideeën) in de provinciale bermen!
Contact
Heb je vragen of opmerkingen over het ecologisch bermbeheer of de maaiwerkzaamheden? Of heb je een onveilige situatie gezien? Laat het ons weten! Bel of mail naar het Contact Centrum, tel. 070-4416622 of [email protected]. Vermeld de straat en huisnummer of het dichtstbijzijnde hectometerpaaltje. Bij een melding gaan we ter plaatse kijken of actie nodig is.