De berm komt tot bloei!
De provincie Zuid-Holland draagt zorg voor 674 kilometer aan provinciale wegen en bermen. Deze bermen spelen een rol in het leefgebied van planten en insecten. Het gaat helaas niet goed met de insecten in Nederland. Daarom gaat de provincie de bermen ecologisch beheren. Voor elke N-weg is er een maaiplan. In het maaiplan staat op welke wijze we de bermen onderhouden, op welk moment en met welke methode. Zo wordt biodiversiteit gestimuleerd:
- er wordt minder gemaaid
- maaiafval wordt meegenomen
- er wordt een gebiedseigen zaadmengsels ingezaaid na groot onderhoud aan een weg of berm
Eerder bleef het maaiafval liggen waardoor de grond nu voedselrijk is geworden. In deze voedselrijke grond groeien ongewenste soorten zoals akkerdistels en jakobskruiskruid goed. Op korte termijn betekent het ecologisch beheren dat de bermbegroeiing en ongewenste soorten hoger komen te staan. Het voedselarmer maken van de grond is een proces van 5 tot 10 jaar. Zodra de grond voedselarmer is geworden, krijgen bloeiende planten en kruiden meer kans. De berm komt tot bloei!
Wat houdt minder maaien in?
De provincie maait de bermen minder, op een ander moment of deels om de biodiversiteit te stimuleren. Op maaitekeningen is te zien hoe vaak de bermen gemaaid worden. Deze maaitekeningen zijn maatwerk: voor iedere weg wordt een maaitekening gemaakt. Op deze tekeningen maken we onderscheid tussen 1, 2, 3 en 4 keer per jaar maaien. Op bepaalde plekken, zoals rotondes en zichthoeken, maaien we vaker om de verkeersveiligheid te waarborgen.
Welke maaimethode passen we toe?
Een passende maaimethode bij ecologisch bermbeheer is maaien met lichte en kleine machines of zwaardere machines met extra-lage drukbanden. Zo wordt de bodem en de planten met rupsen en eitjes daarin gespaard.
Bij ecologisch bermbeheer wordt bij voorkeur een schotelmaaier en opraapwagen gebruikt. Bij een schotelmaaier hebben rupsen de grootste kans om te overleven. Het maaisel blijft na het maaien een paar dagen liggen zodat de insecten eruit kunnen kruipen. Daarna neemt de opraapwagen het maaiafval mee.
Hoe gaan we om met maaiafval?
Voorheen bleef het maaiafval liggen. Daardoor is de grond de afgelopen jaren verrijkt met voedingsstoffen. Om planten een kans te geven, moet de bodem eerst minder rijk worden (verschralen). Het is voor ecologisch bermbeheer daarom belangrijk dat we het maaiafval meenemen.
Welke zaden gebruiken we?
Na groot onderhoud aan een weg of berm helpen we de bermbegroeiing een handje. We zaaien dan gebiedseigen zaadmengsels in. De provincie heeft 2 soorten zadenmengsels samengesteld.
Waarom wordt er gemaaid terwijl er nog bloeiende bloemen in de berm staan?
Vanaf half juni wordt er gemaaid met een focus op zaadvorming. Dit betekent dat het maaisel eerst even blijft liggen om te drogen voordat het wordt afgevoerd. Zo rijpen de zaden waardoor de planten kunnen verjongen en er een tweede bloei kan ontstaan. Het afvoeren van het maaisel zorgt voor het verschralen van de grond. Lees hierboven meer.
Het nieuwe beleid in beeld
Verkeersveilige bermen
Op korte termijn komt de bermbegroeiing hoger te staan. Rondom rotondes, kruispunten en zichthoeken wordt vaker gemaaid. De verkeersveiligheid staat altijd op de eerste plek. Komt u toch onveilige bermen tegen? Meld het ons!
Help mee!
Ervaart u overlast of ziet u ergens meerdere exemplaren ongewenste plantensoorten bij elkaar staan, laat het ons dan weten. Bel of mail het Contact Centrum, 0704416622 of zuidholland@pzh.nl. Vermeld de straat en huisnummer of het dichtstbijzijnde hectometerpaaltje. Bij een melding gaan we ter plaatse kijken of actie noodzakelijk is.
Ongewenste plantensoorten
Er is een aantal plantensoorten die ongewenst zijn. Dat zijn:
- Distels: akkerdistel en akkermelkdistel
- Jacobskruiskruid
- Reuzenberenklauw
- Groot hoefblad
- Japanse duizendknoop
Overzichtskaart ecologische bermen

Bekijk op deze kaart welke bermen er al ecologisch beheerd worden en waar er bijenhotels staan.
Documenten opvragen?
Wilt u meer weten? Vraag dan deze documenten aan:
- Beleid
- Voorbeeld maaiplan
- Gebiedseigen zaadmengsels
- Handleiding ongewenste soorten
- Samenvatting per regio
- Bermbeheer per zone
- Ontwerprichtlijnen berm
- Leidraad voor het toepassen van ecologisch bermbeheer
- Praatplaat/poster
Wilt u samenwerken?
Werkt u bij een gemeente?
De provincie Zuid-Holland bestaat uit 60 gemeenten. Veel provinciale bermen lopen door in gemeentelijke bermen. De provincie heeft veel kennis over onder andere de manieren frequentie van maaien, de gebiedseigen plantensoorten en bestrijding van ongewenste soorten. Deze kennis wisselen we graag met u uit. Wat zou het mooi zijn als alle bermen een leefgebied voor insecten kunnen zijn! Om de omschakeling naar ecologisch bermbeheer in Zuid-Holland tot een succes te maken, werken we daarom graag met u samen.
Werkt u bij een waterschap?
Bermen en water gaan vaak hand in hand. De sloten langs de provinciale wegen zorgen ervoor dat het land droog blijft en het water op peil. Om de sloten te kunnen onderhouden, is ruimte nodig langs de kant. Daarom wordt de slootkant voorafgaand aan slootonderhoud kort gemaaid. Zo kan het onderhoud aan de sloten ongestoord doorgaan. Buiten dit onderhoud staat de berm de komende tijd hoger dan normaal. Werkt u bij hoogheemraadschap van Rijnland, Hoogheemraadschap van Delfland, hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, waterschap Rivierenland of waterschap Hollandse Delta? We komen graag met u in contact over het ecologisch bermbeheer en over de kansen rondom het ecologisch beheren van de slootkant.
Bent u agrariër?
De bermen van de provinciale wegen grenzen vaak aan de grond waar landbouw, tuinbouw of veeteelt plaatsvindt. Door het ecologisch bermbeheer komen er meer bloeiende planten in de berm. Een bloeiende berm zorgt voor meer bestuivende insecten. En dat is goed nieuws voor veel gewassen! Toch kan het proces naar de bloeiende berm toe ook voor overlast zorgen. Zaden van ongewenste plantensoorten kunnen bijvoorbeeld het land opwaaien of deze planten bieden onderdak aan ongewenste insecten zoals de trip. We begrijpen dat dit vervelend is en zoeken met u graag naar een oplossing. Neem contact met ons op via onderstaande contactmogelijkheden. Een aantal bermen in het Westland worden in 2019 nog niet ecologisch beheerd in verband met een lopend onderzoek naar de gevolgen van ecologisch bermbeheer op de gewassen in de kassen.
Werkt u bij een natuurorganisatie?
Om de biodiversiteit in de bermen én buiten de bermen te vergroten, werken we ook graag samen met natuurorganisaties. We werken al samen met Groene Cirkels en Blauwzaam. Wilt u ook samenwerken? Dan komen we graag met u in contact.
Neem contact op!
Om de omschakeling naar ecologisch bermbeheer in Zuid-Holland tot een succes te maken, werken we graag met u samen. Neem contact op via het Contact Centrum door te bellen naar 0704416622 of stuur een e-mail naar zuidholland@pzh.nl.