Kabinetsformatie 2025
Op 29 oktober 2025 ging Nederland naar de stembus om een nieuwe Tweede Kamer te kiezen. In de verkiezingscampagne kwamen veel thema’s langs die ook voor de provincie belangrijk zijn, waaronder woningbouw, energie, stikstof en klimaat. Als een toekomstig kabinet werk wil maken van de uitdagingen waar we met zijn allen voor staan, is samenwerking tussen de Rijksoverheid en provincies de komende tijd onontbeerlijk. Daarom delen wij graag onze inzet op verschillende thema’s met de onderhandelende partijen. Deze voorstellen zijn een handreiking om niet alleen in het proces van de kabinetsformatie, maar juist ook daarna, de samenwerking tussen de Rijksoverheid en de provincies verder te versterken.
Een toekomstbestendige leefomgeving: keuzes voor ruimte, water en bodem
De provincie werkt met het Rijk in het Ruimtelijk Voorstel en het Ruimtelijk Arrangement, maar de omvang van de opgaven vraagt om meer nationale regie. Het betreft niet alleen woningbouw, maar ook fundamentele keuzes over energie-infrastructuur, waterveiligheid en de economische koers.
Een betaalbare woning voor iedereen
Zuid-Holland draagt tot 2030 met bijna 250.000 woningen meer dan een kwart van de nationale bouwopgave. Dat maakt de provincie tot spil in het oplossen van de wooncrisis. Jongeren, ouderen en mensen met cruciale beroepen ervaren dagelijks hoe ernstig het tekort is.
Toegankelijk en betaalbaar openbaar vervoer
Een goed functionerend openbaar vervoerssysteem is onlosmakelijk verbonden met een sterke economie. Het stelt inwoners in staat om naar hun werk te reizen, onderwijs te volgen en deel te nemen aan het maatschappelijk leven. Zuid-Holland is de drukst bevolkte provincie van Nederland en kent een sterke groei van het aantal reizigers. Het huidige netwerk staat daardoor onder druk. Zowel hoofdrailnet als stads- en streekvervoer vragen forse investeringen om steden en dorpen bereikbaar te houden en om de woningbouwopgave te ondersteunen.
Bereikbaar Zuid-Holland
Zuid-Holland streeft naar een vitale provincie, met goed bereikbare steden en dorpen waar het fijn wonen, werken, leren en recreëren is. Waar mensen en goederen op een makkelijke, veilige en duurzame manier hun bestemming bereiken. Tegelijkertijd zorgen bevolkingsgroei, de nieuw te bouwen woningen en de groeiende economie voor een forse belasting van het verkeers- en vervoersysteem, voor zowel personen- als goederenvervoer.
Een gezonde en veilige leefomgeving
Zuid-Holland is dichtbevolkt en huisvest meer dan een kwart van de meest risicovolle bedrijven van Nederland. De uitstoot van deze bedrijven en de risico’s van vervoer van gevaarlijke stoffen veroorzaken zorgen bij onze inwoners. De provincie heeft de wettelijke taak voor vergunningverlening, toezicht en handhaving, maar het instrumentarium schiet tekort. Wij vragen het Rijk om wet- en regelgeving te versterken, zodat inwoners beter beschermd worden en bedrijven meer duidelijkheid krijgen.
Toekomstbestendige landbouw en gezonde natuur
De transitie van het landelijk gebied is een van de grootste opgaven van deze tijd. In Zuid-Holland komen opgaven rond stikstof, waterkwaliteit, klimaatadaptatie en landbouw bij elkaar, in een provincie met zeer beperkte ruimte. De provincie werkt samen met boeren, tuinders en inwoners aan plannen voor natuurherstel en toekomstbestendige landbouw. Maar zonder duidelijk beleid en structurele middelen vanuit het Rijk dreigt de energie bij gebiedspartners weg te vloeien. Het schrappen van het Transitiefonds heeft een groot financieel gat achtergelaten. Zuid-Holland ontving slechts €188 miljoen op een geschatte behoefte van €8 miljard.
Investeren in brede welvaart en een sterke economie
Zuid-Holland is de economische motor van Nederland, met sterke sectoren zoals de Rotterdamse haven, het tuinbouwcluster en kennis- en innovatieclusters. Toch staat de welvaart onder druk door een groot woningtekort, slechte bereikbaarheid en hittestress. Daarom vraagt de provincie om een integrale aanpak waarin economie en leefkwaliteit hand in hand gaan.
Energie en infrastructuur voor een betrouwbare toekomst
De energietransitie is cruciaal voor bestaanszekerheid en economische kracht. Zuid-Holland levert 40% van de nationale CO2-reductieopgave en huisvest sleutelclusters zoals de haven en de glastuinbouw. Maar het elektriciteitsnet zit vol en er is grote behoefte aan warmteinfrastructuur. Zonder investeringen en duidelijke keuzes stokt de verduurzaming én de woningbouw. De huidige netcongestie bedreigt ruim 25% van de geplande woningbouw in Zuid-Holland (= ruim 50.000 woningen).