Zuid-Holland draagt tot 2030 met bijna 250.000 woningen meer dan een kwart van de nationale bouwopgave. Dat maakt de provincie tot spil in het oplossen van de wooncrisis. Jongeren, ouderen en mensen met cruciale beroepen ervaren dagelijks hoe ernstig het tekort is. De provincie neemt regie via instrumenten als de Vliegende Brigade, Woondeals, subsidies en gebiedsgerichte samenwerking met gemeenten en corporaties. Toch zijn de randvoorwaarden nationaal, en daar stokt het: stikstof, netcongestie, mobiliteit, hoge bouwkosten, lange procedures en onvoldoende financiële middelen bij corporaties. Zonder doorbraken loopt de nationale bouwopgave vast.
Achtergrond
Zuid-Holland draagt met bijna 250.000 nieuw te bouwen woningen meer dan een kwart van de nationale opgave. Afspraken met Rijk, gemeenten en corporaties (2023) moeten versnelling mogelijk maken. De provincie neemt regie via instrumenten als de Vliegende Brigade.
Belang
Knelpunten zoals woningtekort, hoge kosten, lange procedures en personeelsschaarste raken de economie, sociale cohesie, demografische ontwikkelingen en duurzaamheid. Specifieke groepen (starters, ouderen, zorg- en onderwijsmedewerkers) worden hard geraakt.
Wat vragen wij van een nieuw kabinet?
- Structurele bijdrage per woning vooraf: verhoging bijdrage naar € 10.000–15.000 per betaalbare woning, voorspelbare regeling naast huidige realisatiestimulans.
- Budgettaire en fiscale ruimte voor corporaties: afschaffen ATAD-heffing en Vpb-plicht, meer ruimte voor middensegmentinvesteringen.
- Versnelling ruimtelijke procedures: verkorten bezwaarprocedures, vereenvoudiging vergunningstrajecten.
- Bronmaatregelen stikstof en geluid: aanleg walstroom en stekkerdozen op zee, essentieel voor bouw van 120.000 woningen.
- Verlaging btw op betaalbare en sociale woningen en bouwgrond: vergroot realisatiekracht voor 150.000 woningen.
Achtergrond
De provincie streeft naar 100.000 extra corporatiewoningen tot 2030. De slagkracht van woningcorporaties wordt echter belemmerd door onvoldoende grondposities, beperkte investeringscapaciteit en een krap juridisch instrumentarium.
Belang
Corporaties huisvesten brede doelgroepen en zijn essentieel voor betaalbaarheid, beschikbaarheid en spreiding van woningen. Hun beperkingen hebben landelijke impact, o.a. op woningzoekenden en de sociale cohesie.
Wat vragen wij van een nieuw kabinet?
- Structurele investeringscapaciteit: uitzonderen van ATAD-heffing, afschaffen Vpb-plicht, uitbreiding WSW-borging naar middenhuur, verplichte collegiale financiering.
- Voldoende grondposities: inzet van Rijksvastgoed en zorgvastgoed voor corporatiewoningen; vroegtijdige sturing met provinciaal en landelijk instrumentarium.
- Sterker regie-instrumentarium: wettelijke taak voor provincies bij aantallen, locaties en doelgroepen; aanscherping wetsvoorstel Regie op Volkshuisvesting met duidelijke definities en meer sociale woningen in de voorraad.
- Oplossingen voor doelgroepen: subsidies en compensaties voor doorstroom, transformatie bestaand bezit, maatwerk in woonbehoefte en aanpassing perverse prikkels (zoals kostendelersnorm).
Achtergrond
Zuid-Holland bouwt tot en met 2030 bijna 250.000 woningen (meer dan een kwart van de landelijke opgave). De Woondeals (2023) legden vast dat dit alleen haalbaar is bij gezamenlijke aanpak van 11 woningbouwvoorwaarden, zoals stikstofruimte, het oplossen van netcongestie en het tegengaan van lange procedures.
Belang
De belemmeringen zijn nationaal, maar komen in Zuid-Holland – als meest verstedelijkte en dichtstbevolkte regio – het scherpst tot uiting. Zonder doorbraken op randvoorwaarden stokt de woningbouw en komt de nationale bouwopgave in gevaar.
Wat vragen wij van een nieuw kabinet?
- Maatregelen voor stikstof, netcongestie en snellere procedures: structurele reductie stikstof, oplossen netcongestie, versnelling bezwaarafhandeling.
- Substantiële financiële middelen: structureel € 4–5 miljard per jaar voor woningbouw. Inzet voor onrendabele toppen, corporaties, capaciteit en bereikbaarheid.
- Structurele borging realisatiestimulans: vooraf zekerheid voor ontwikkelaars over financierbaarheid betaalbare woningbouw.
- Technische aanpassing realisatiestimulans: gemeenten die meer betaalbaar programmeren, maar extra lasten dragen, moeten toch aanspraak houden op stimulans.
Achtergrond
In het Middengebied van de Zuidplaspolder ontwikkelt de gemeente Zuidplas het nieuwe dorp Cortelande, bestaande uit 8.000 woningen, twee bedrijventerreinen en bijbehorende voorzieningen. De provincie participeert voor 40% in de publieke Grondbank (ca. 100 ha) en is betrokken vanuit de opgaven wonen, mobiliteit en klimaatadaptatie. Cortelande draagt substantieel bij aan de provinciale én landelijke woningbouwopgave.
Belang
De Zuidplaspolder is al sinds 2004 door het Rijk aangewezen als woningbouwlocatie. Cortelande levert niet alleen extra woningen, maar vraagt ook om forse investeringen in mobiliteit (wegen, openbaar vervoer, fietsnetwerk) en klimaatadaptatie. Zonder rijkssteun dreigt de uitvoerbaarheid en haalbaarheid onder druk te komen staan.
Wat vragen wij van een nieuw kabinet?
- Uitvoering advies Kuijken, inclusief € 132 miljoen voor regionale mobiliteitsmaatregelen en aanvullende Rijksbijdrage voor klimaatadaptatie.
- Intrekken beroep Rijkswaterstaat tegen het bestemmingsplan Cortelande.
- Start MIRT-verkenning naar een nieuw station bij Cortelande, Westergouwe en Moordrecht (lijn Rotterdam–Gouda).