Achtergrond
Tijdens de afgelopen kabinetsperiode stonden de structurele overleggen tussen Rijk en medeoverheden grotendeels in het teken van financiële discussies. Dit heeft de kwaliteit van de samenwerking onder druk gezet. Voor de toekomst is herstel en verankering van goede interbestuurlijke verhoudingen noodzakelijk om gezamenlijke opgaven effectief en evenwichtig aan te pakken.
Belang
Goede interbestuurlijke verhoudingen zijn essentieel om maatschappelijke uitdagingen gezamenlijk te realiseren. Een heldere en eerlijke verdeling van taken, bevoegdheden en middelen voorkomt dat medeoverheden worden overvraagd of onvoldoende toegerust. Daarbij is het van belang dat het overleg tussen Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen structureel, inhoudelijk en toekomstgericht wordt vormgegeven.
Een sterk en stabiel interbestuurlijk stelsel biedt duidelijkheid, vergroot de uitvoeringskracht en bevordert het vertrouwen tussen overheden. Dit versterkt ook de legitimiteit van beleid en uitvoering richting inwoners.
Wat vragen wij van een nieuw kabinet?
- Structurele medeoverhedenoverleggen: onder leiding van de minister-president en de minister van BZK, met nadruk op inhoudelijke samenwerking.
- Wettelijke verankering van de verdeling van taken en bevoegdheden: meer garanties dat toekomstige decentralisaties niet leiden tot een disbalans tussen taken en middelen.
- Uitvoering ROB-advies “Meters maken met medebewind”: overzicht van medebewindstaken en het daarbij beschikbare budget.
- Versterking van de Uitvoerbaarheidstoets Decentrale Overheden (UDO): verplichtende werking zodat departementen rekening moeten houden met uitvoerbaarheid.
- Interbestuurlijke samenwerkingsagenda: opstellen bij de start van het nieuwe kabinet.
- Aanscherping beleidskader gemeentelijke herindeling: provincies opnieuw de mogelijkheid geven om, indien noodzakelijk, herindelingen te initiëren. Daarbij meenemen dat het kabinet niet alleen kijkt naar draagvlak bij betrokken gemeenten en inwoners, maar ook naar de positie van provincie en buurgemeenten.