Achtergrond
Laser-satellietcommunicatie (lasersatcom) geldt als een van de meest kansrijke hightech groeimarkten van Nederland. Het zwaartepunt van de industrie, kennisinstellingen en internationale partners ligt in Zuid-Holland, in combinatie met de sterk groeiende markt voor quantum key distribution (QKD). Deze combinatie biedt cruciale toepassingen voor Defensie, kritieke infrastructuur, financiële instellingen en telecom. De technologische standaarden ontwikkeld door TNO zijn wereldwijd leidend. De verwachte afzetmarkt loopt in de komende tien jaar op tot tientallen miljarden euro.
De provincie Zuid-Holland is direct betrokken, onder meer via de komst van een Europees optisch grondstation op de NL Space Campus in Noordwijk. Dit is het meest geavanceerde grondstation ter wereld en wordt uitgerust met een modem voor QKD. Naast wetenschappelijke toepassingen biedt dit station mogelijkheden voor commerciële en militaire inzet. Provincie, gemeente en partners onderzoeken inbedding in een fieldlab voor verdere R&D.
Belang
De Defensie Ruimte Agenda en de Defensie Strategie voor Industrie en Innovatie (2025-2029) benoemen lasersatcom als prioriteit. Nederland behoort met de PAMI-constellatie tot de eerste landen die ultraveilige communicatie via laser en QKD realiseren. Europese partners (EU, ESA, NAVO) willen deze technologie inkopen bij Nederlandse bedrijven, waarmee Zuid-Hollandse consortia aanzienlijke orders kunnen verwachten.
Hoewel er steun is via het Nationaal Groeifonds (NXTGEN Hightech) en incidentele cofinanciering, ontbreekt nog structurele Rijksinzet en Europese positionering. Zonder regie en financiële borging loopt Nederland het risico de doorontwikkelingsfase tot 2032 niet te overbruggen.
Wat vragen wij van een nieuw kabinet?
- Positionering in Europa: zorg dat Nederland zich actief inschrijft op het IRIS2-programma van de Europese Commissie, met hogere financiële bijdragen en ambtelijke inzet.
- Rijksregie en coördinatie: organiseer meer centrale regie vanuit EZ op de industriële ontwikkeling van deze waardeketen, naar analogie met andere sleuteltechnologieën.
- Ondersteuning test- en opschalingsprojecten: verwijder obstakels op Rijksniveau voor geavanceerde demonstratieprojecten en industriële opschaling.
- Politiek-bestuurlijke steun: spreek actief commitment uit richting Europese en NAVO-partners, zodat Nederlandse consortia toegang krijgen tot internationale samenwerking en defensieorders.