
Chemours, voorheen Dupont, is een chemische fabriek in Dordrecht. In deze fabriek worden Poly- en perfluoralkylstoffen PFAS geproduceerd. PFAS zijn chemische stoffen die producten water- en vetafstotend kunnen maken.
De fabriek (en eerder ook Dupont) stoot bij deze productie ook PFAS-stoffen uit naar zowel de lucht als het water. Sinds 2012 gebruikt Chemours in Dordrecht de GenX-technologie als vervanging van PFOA. Zowel GenX, als PFOA zijn PFAS-soorten. HFPO-DA is één van de GenX-stoffen. Deze stoffen breken nauwelijks af in de natuur en ons lichaam. Bij een te hoge blootstelling aan PFAS kunnen verschillende risico’s voor de gezondheid ontstaan.
Maximale inzet om uitstoot te verminderen
Vanwege de schadelijke gevolgen van PFAS hebben we ons de afgelopen jaren ingezet om de uitstoot van deze stoffen bij Chemours te verminderen. Het belangrijkste doel is een gezonde, schone en veilige leefomgeving voor onze inwoners. Hiervoor benutten we de maximale speelruimte die de wet biedt.
De vergunning
DCMR Milieudienst Rijnmond houdt voor de provincie Zuid-Holland toezicht op stoffen die Chemours uitstoot in de lucht (via de schoorstenen) en in het afvalwater (via het riool) en schrijft de vergunningen. Als provincie verlenen wij de omgevingsvergunning aan Chemours. Dit is het document waarin bijvoorbeeld staat wat en hoeveel een bedrijf onder welke voorwaarden mag uitstoten. Deze vergunning is de afgelopen jaren steeds aangescherpt, om zo de uitstoot van PFAS te verminderen. Met resultaat. De uitstoot van GenX-stoffen via het gemeentelijk riool en naar de lucht is sindsdien met 99% afgenomen.
Dankzij het aanscherpen van de vergunningen, is daarnaast Chemours' uitstoot van de overige PFAS naar de lucht sinds 2013 met 80% verminderd. We wilden deze uitstoot met 99% laten beperken. De vergunning waarin dit was vastgelegd, is na beroep door de rechtbank echter in 2023 vernietigd. We zijn in hoger beroep gegaan tegen deze uitspraak.
Haalbaarheid van het intrekken van de vergunning
In opdracht van de provincie Zuid-Holland hebben de Rijksuniversiteit Groningen en de TU Delft gezamenlijk onderzocht of de provincie op juridische gronden de vergunning van Chemours kan intrekken, of het bedrijf (deels) kan stilleggen. Uit het resultaat van het onderzoek blijkt dat dit niet kan.
PFASinfo.nl
Samen met de partners hebben we een centraal informatiepunt PFAS opgezet, voor de regio Zuid-Holland Zuid. Op PFASinfo.nl vind je per onderwerp betrouwbare en actuele informatie over PFAS.
Overige acties
De afname van de uitstoot betekent niet dat we als provincie klaar zijn. We blijven ons, net als bij andere bedrijven, op verschillende manieren inzetten:
- De toegestane uitstoot steeds kleiner maken;
- Zeer regelmatig controleren bij het bedrijf;
- Optreden bij overtredingen.
Andere samenwerkingen
Naast DCMR zijn ook andere overheden betrokken bij Chemours op het gebied van vergunningen, toezicht en handhaving, zoals:
- Rijkswaterstaat is vergunningverlener voor en houdt toezicht op de directe lozing in de rivier Beneden-Merwede.
- De gemeente Dordrecht is verantwoordelijk voor de oudere bodemverontreiniging op het fabrieksterrein.
- De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) ziet toe op de naleving van de regels over gefluoreerde broeikasgassen (F-gassen) en ozonlaagafbrekende stoffen.
Chemours: een overzicht door de tijd
Legenda
- Afgelopen
- Huidig
Onderzoekers van de TU Delft en de Rijksuniversiteit Groningen onderzochten op verzoek van de provincie of het juridisch haalbaar is de vergunning van Chemours in te trekken of de fabriek stil te leggen. Er zijn diverse mogelijkheden onderzocht. De kans van slagen is volgens de onderzoekers echter in alle gevallen echter “zeer gering”.
Januari 2025: Onderzoek naar potentiële PFAS-bronnen in de provincie (Status: Huidig)
We hebben in kaart gebracht op welke locaties in Zuid-Holland in het verleden mogelijk PFAS zijn gebruikt. Op 90 van deze (bedrijfs-)locaties wordt de kans op bodemverontreiniging op ‘zeer groot’ ingeschat. Op 24 locaties wordt nu onderzoek gedaan naar de aanwezigheid van PFAS. In dit pilotonderzoek ligt de focus in eerste instantie op locaties waar een eventuele aanwezigheid van PFAS tot een risico kan leiden, zoals bij moestuinen of zwemplassen.
Bedrijven die PFAS uitstoten zijn verplicht om plannen te maken om de uitstoot ervan terug te schroeven. Dit gold voor een beperkt aantal PFAS-stoffen, en geldt nu voor alle meer dan 10.000 types. Het is een stap vooruit in het beperken van de uitstoot van deze schadelijke stoffen.
De provincie heft het negatief zwemadvies tot 30 september op dankzij ‘doorspoelen’ recreatieplas Merwelanden.
Na een reeks van metingen in plas Merwelanden concludeert het Waterschap Hollandse Delta dat zwemmen in plas Merwelanden verantwoord is. Dankzij het inlaten van oppervlaktewater uit de omgeving, liggen de PFAS-waarden in het water ruim onder de PFAS-advieswaarde van het RIVM voor zwemwater.
Mei 2024: Lancering centraal informatiepunt PFAS (Status: Afgelopen)
Tijdens een PFAS-infomarkt wordt de website pfasinfo.nl gelanceerd, waar meerdere betrokken overheden en organisaties aan meewerken.
22 december 2023: Voorlopig oordeel rechtbank over dwangsommen (Status: Afgelopen)
De provincie mag een sanctie opleggen tegen de lozing van trifluorazijnzuur (TFA) door Chemours, maar niet tegen de uitstoot van HCFK-22.
DCMR Milieudienst Rijnmond verbood Chemours eerder nogmaals chloordifluormethaan (HCFK-22) uit te stoten. Dit gas draagt bij aan het broeikaseffect en is schadelijk voor de ozonlaag. De last onder dwangsom die de provincie daarbij heeft opgelegd, is volgens de rechter niet toegestaan.
Daarnaast gaf DCMR Milieudienst Rijnmond het chemiebedrijf in augustus de opdracht te stoppen met de lozing van TFA, waarvoor het bedrijf geen vergunning heeft. Bij verdere lozingen moet Chemours een dwangsom betalen. Deze sanctie blijft wel overeind.
12 december 2023: Zuid-Holland laat PFAS in zeeschuim onderzoeken (Status: Afgelopen)
Uit metingen die de provincies Zuid-Holland, Noord-Holland en Zeeland heeft laten uitvoeren door het RIVM, blijkt dat in zeeschuim langs de Nederlandse kust PFAS-verbindingen zijn aangetroffen.
25 oktober 2023: RIVM start onderzoek naar effecten op gezondheid (Status: Afgelopen)
Het kabinet vraagt het RIVM de effecten van Chemours op de gezondheid van omwonenden te onderzoeken.
Dit onderzoek is bedoeld om een beter beeld te krijgen van de risico’s en om eventuele noodzakelijke maatregelen te kunnen nemen om de volksgezondheid te beschermen.
19 oktober 2023: OM start strafrechtelijk onderzoek tegen Chemours en zijn voorganger (Status: Afgelopen)
Het Openbaar Ministerie (OM) start een strafrechtelijk onderzoek tegen Chemours en zijn voorganger vanwege onrechtmatige uitstoot in het verleden.
Na eerdere oproepen van de provincie Zuid-Holland, heeft het OM besloten een strafrechtelijk onderzoek te starten tegen DuPont en Chemours. Dit onderzoek richt zich op de mogelijk onrechtmatige uitstoot van schadelijke stoffen zoals PFOA en andere PFAS door de bedrijven, en de impact daarvan op de omgeving.
De rechtbank oordeelt dat de voorganger van Chemours (DuPont) tussen 1984 en 1998 onrechtmatig PFOA heeft uitgestoten
Hierdoor is Chemours aansprakelijk voor de schade die gemeenten in de omgeving hebben geleden als gevolg van deze uitstoot. Deze uitspraak kan leiden tot schadevergoedingen die Chemours moet betalen aan de getroffen gemeenten.
2023: Europees PFAS-verbod (Status: Afgelopen)
Nederland en Duitsland maken werk van een Europees PFAS-verbod.
De verwachting is dat de Europese Commissie in 2025 een definitief voorstel voorlegt aan de lidstaten. In dat voorstel zijn dan ook overgangstermijnen opgenomen, zodat bedrijven voldoende tijd hebben om hun productieproces volledig PFAS-loos te maken.
September 2022: Waarschuwing RIVM (Status: Afgelopen)
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) adviseert om geen gewassen te eten uit moestuinen op minder dan 1 kilometer ten noordoosten van Chemours.
2019: EU erkent HFPO-DA als zorgwekkende stof (Status: Afgelopen)
De Europese Unie erkent HFPO-DA (een Gen-X-stof) als zeer zorgwekkende stof. De erkenning maakt nog strengere regelgeving en toezicht op de uitstoot van deze PFAS-stof.
2018: Chemours zegt uitstoot te gaan verminderen (Status: Afgelopen)
Chemours zegt uitstoot schadelijke stoffen te gaan verminderen. Het bedrijf kondigt investeringen aan om de uitstoot verder te terug te schroeven. Zo gaat het bedrijf nieuwe technologieën toepassen om HFPO-DA-emissies verder terug te schroeven.
2017: Provincie start strengere reguleringen voor uitstoot Gen-X-stoffen (Status: Afgelopen)
De provincie Zuid-Holland begint met strengere reguleringen voor de uitstoot van Gen-X-stoffen. Chemours krijgt te maken met juridische procedures en krijgt te maken met strengere controles van overheidsinstanties.
2016: Afronding onderzoeken RIVM naar risico's PFOA en HFPO-DA (Status: Afgelopen)
Het RIVM heeft een risicoschatting gemaakt van de effecten voor omwonenden van Chemours door de uitstoot van PFOA in het verleden. Ook heeft het RIVM in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu onderzocht in hoeverre HFPO-DA schadelijk is voor omwonenden.
2015: Chemours wordt afgesplitst van DuPont (Status: Afgelopen)
Chemours wordt afgesplitst van DuPont en neemt de productieactiviteit in Dordrecht over.
2012: DuPont stopt met PFOA in Dordrecht (Status: Afgelopen)
DuPont stopt met het gebruik van PFOA in Dordrecht. Het bedrijf heeft deze PFAS vervangen door een andere: HFPO-DA, ook wel Gen-X genoemd.
1967: DuPont opent haar fabriek in Dordrecht (Status: Afgelopen)
Contact
Wil je meedenken over dit onderwerp? Neem dan contact met ons op.