Natuurinclusief Zuid-Holland
Zonder rekening te houden met de natuur kan Zuid-Holland zich niet ontwikkelen naar een gezonde, toekomstbestendige samenleving. De biodiversiteit in Zuid-Holland is in de afgelopen decennia fors afgenomen. De natuur in Zuid-Holland is nu onvoldoende robuust. Alleen als we in al ons handelen ook rekening houden met de effecten op het landschap en biodiversiteit kunnen we voortbouwen aan een brede welvaart.
In Nederland was in 1900 nog ruim 40% van de oorspronkelijke biodiversiteit over en in 2010 nog maar 15% (BRON). Ruimtelijke en economische ontwikkelingen en activiteiten hebben met onze huidige manier van denken en doen doorgaans een negatieve impact op de natuur in Zuid-Holland. De afgelopen decennia is de biodiversiteit in de provincie dan ook fors afgenomen. Ook als het gaat om de aanwezigheid van tot voor kort algemene soorten planten en dieren buiten de natuurgebieden. De juridische en economische druk om beter rekening te houden met de natuur neemt toe. Dit vertaalt zich onder meer in toenemende beperkingen rondom vergunningverlening, waaronder de huidige vergunningencrisis rondom stikstof.
Natuurherstel
Natuurherstel, zowel in kwaliteit als omvang, is noodzakelijk. De Europese Natuurherstelverordening (NHV) geeft hieraan richting. Dit betreft ook natuurherstel buiten de begrensde natuurgebieden, waar vanuit de opgave Natuurinclusief aan wordt gewerkt. De provincie ziet grote transities (bijvoorbeeld in de woningbouw, ontwikkeling van de Rotterdamse haven, sanering van bedrijventerreinen en in de landbouwsector) als kansen om de natuur te versterken en drukfactoren te verlagen. We beseffen dat, om de hedendaagse uitdagingen het hoofd te bieden, het essentieel is om te zorgen dat duidelijk wordt wat er bij economische en ruimtelijke ontwikkelingen dient te gebeuren om de natuur zo min mogelijk te schaden en zo mogelijk te versterken. Het vergt een andere benadering en ander gedrag om de vele belangen die spelen bij economische sectoren en ruimtelijke ontwikkelingen te verbinden met het natuurbelang, óók buiten de natuurgebieden.
Dat gaat ons ook helpen om de vergunningverlening te bespoedigen en in de ruimtelijke vraagstukken.
De provincie zet daarom in op natuurinclusief werken als leidend principe dat toegepast wordt bij ruimtelijke en maatschappelijke opgaven door de provincie en externe partners. Dit vormt het Zuid-Hollandse antwoord op de toenemende juridische en economische druk op de natuur. Het uiteindelijk doel is te komen tot een natuurinclusief Zuid-Holland in 2050. In een natuurinclusieve samenleving zijn maatschappelijke en economische activiteiten verweven met de natuur en verkeert de natuur in een goede conditie. Dit wordt onder andere bereikt door in elke fase van activiteiten - planvorming, beleid, besluitvorming en beheer – rekening te houden met de natuur.
Groeiagenda Natuurinclusief Zuid-Holland
Om hier handen en voeten aan geven, hebben Gedeputeerde Staten 2 juli 2024 de Groeiagenda (pdf, 7.7 MB) vast. Deze groeiagenda bouwt voort op eerdere provinciale documenten (waaronder de Verkenning Natuurinclusief Zuid-Holland en de Contouragenda natuurinclusief (pdf, 972 kB) en op landelijke documenten zoals de Landelijke Agenda Natuurinclusief 2.0). De agenda geeft invulling aan natuurinclusief werken en ontwikkelen voor Zuid-Holland.
De Groeiagenda heeft tot doel om de transitie naar een natuurinclusieve provincie voor 2050 te versnellen. Het is een uitnodiging tot samenwerken met behulp van natuurinclusieve instrumenten. Zo werken we aan het versterken van de Basiskwaliteit Natuur (BKN) in Zuid-Holland en geven we invulling aan soortenbescherming met behulp van de 40 icoonsoorten.
De aanpak van de natuurinclusieve transitie is in de Groeiagenda Natuurinclusief Zuid-Holland uitgewerkt aan de hand van 10 thema's: Toekomstbestendig bouwen, Energie, Infrastructuur, Landbouw, Onderwijs, Recreatie, toerisme en sport, Water, Gezondheid en welzijn, Economie en Industrie en de Financiële kant.
Elk thema staat voor een belangrijk beleids- en uitvoeringsdomein waarin natuur versterkt kan worden, ook buiten de klassieke natuurgebieden. In deze domeinen liggen kansen om natuur niet alleen te beschermen, maar juist actief mee te nemen in ruimtelijke plannen, beleid en investeringen. In de Groeiagenda worden per thema de visie, opgaven, lopende activiteiten en samenwerkingsmogelijkheden, en inspiratielocaties voor Zuid-Holland toegelicht. Daarmee vormt de thematische aanpak een concrete basis voor iedereen die in of met de provincie werkt aan ruimtelijke kwaliteit, duurzame ontwikkeling of biodiversiteit.