Aerospace

Zuid-Holland beschikt over wereldwijd toonaangevende kennis en kunde op het gebied van lucht- en ruimtevaart, ook wel ‘aerospace’ genoemd. Iedere dag werken 200 bedrijven en 70 instellingen aan het ontwerpen en bouwen van satellieten, vliegtuigen, drones, en de bijbehorende infrastructuur en toepassingen. Zij zorgen voor veel werkgelegenheid, creëren innovatieve oplossingen voor ons dagelijks leven en andere sectoren, én leveren belangrijke bijdragen aan grote maatschappelijke vraagstukken als klimaatverandering en de digitale transitie. De provincie stimuleert de aerospace-sector en haar meerwaarde voor onze samenleving.

Ruimtevaart

Een belangrijk onderdeel van de aerospace-sector is het ruimtevaartcluster gevestigd in Noordwijk, Leiden, Delft en Den Haag. 80% van de ruimtevaartactiviteiten in Nederland vinden plaats in Zuid-Holland. Het European Space Research Technology Center (ESTEC) van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA, sinds 1968 gevestigd in Noordwijk, is de grootste locatie van de ESA en het technologisch hart van de Europese ruimtevaart. Naast ESTEC is bovendien een cluster van ruimtevaart-gerelateerde bedrijven ontstaan: de NL Space Campus. De provincie ondersteunt de verdere ontwikkeling van deze campus, met meer plek voor studenten, startups en mkb’ers.

Naast het bevorderen van de ruimtevaart zelf, biedt het Zuid-Hollandse ruimtevaartcluster ook toepassingen voor grote maatschappelijke opgaven en andere economische sectoren. Zo kunnen satellieten bijvoorbeeld worden gebruikt voor het monitoren van klimaatverandering wereldwijd, het leveren van snel internet in heel Europa, of het meten van de luchtkwaliteit in een specifieke Nederlandse wijk.

Duurzame luchtvaart

Zuid-Holland is als regio nauw verbonden met de geschiedenis van de Nederlandse luchtvaart, met pioniers zoals Anthony Fokker. Het luchtvaartcluster dat vandaag de dag te vinden is in onder meer Den Haag, Delft, Leiden, Papendrecht en Rotterdam heeft haar oorsprong in de Nederlandse koploperspositie van toen. Met de ontwikkeling van schonere en stillere vliegtuigen draagt onze regio bij aan de toekomst: die van de duurzame luchtvaart.

Een belangrijke bijdrage van de duurzame luchtvaart is het aanjagen van de transitie naar waterstof als vervanger van fossiele brandstoffen. Bij het verbruiken van waterstof komen geen uitstootgassen vrij; alleen waterdamp. In het HAPSS-consortium werkt het luchtvaartcluster aan een passagiersvliegtuig dat – als allereerste ter wereld – in 2028 een vlucht naar Londen moet maken op groene waterstof.

Drones

Ook de onbemande luchtvaart – oftewel drones – is sterk vertegenwoordigd in Zuid-Holland. Onder meer in Delft, Den Haag, Katwijk en Rotterdam wordt gewerkt aan innovatieve toepassingen, met microdrones die in je handpalm passen tot zwaardere drones ter grootte van een klein vliegtuig. Op het terrein van Unmanned Valley in Valkenburg, gelegen op het voormalige Marinevliegkamp, kunnen drones worden ontwikkeld en getest voor autonome- en lange-afstandsvluchten.

In de toekomst wordt het daardoor mogelijk om drones zelfstandig taken te laten uitvoeren, zonder directe menselijke besturing en met het vermogen zich aan te passen aan veranderende omstandigheden. Zo kunnen drones in de toekomst vanaf de haven van Rotterdam vliegen naar schepen midden op de Noordzee. Kleinere drones kunnen daarentegen opdrachten vervullen in complexe omgevingen, bijvoorbeeld voor de Brandweer of in de glastuinbouw.

Aerospace Delta ecosysteem

Door toenemende samenwerking tussen het Zuid-Hollandse ruimtevaartcluster, het duurzame luchtvaartcluster en het dronescluster is er niet alleen sprake van een bloeiende sector, maar van een divers ecosysteem: de 'Aerospace Delta'. Innovaties kunnen worden gedeeld en op verschillende plekken binnen de Delta vinden toepassingen hun weg naar andere economische sectoren. De opgebouwde kennis en expertise kunnen worden ingezet voor het versterken van ons onderwijs en het aanpakken van de grote maatschappelijke uitdagingen.

Ook buiten de regio wordt het Aerospace Delta ecosysteem steeds bekender. De Zuid-Hollandse regionale ontwikkelingsmaatschappij InnovationQuarter stimuleert de samenwerking met andere Nederlandse regio’s en maakt de verbinding met aerospace-bedrijven elders in Europa en de wereld. Bovendien nemen de Zuid-Hollandse partijen actief deel aan economische programma’s van de Europese Unie en bestaat er een hechte samenwerking tussen de aerospace-ecosystemen van Zuid-Holland en die van Bremen, Duitsland.

Inzet Provincie Zuid-Holland

Versterken van campussen en fieldlabs

Verdere ontwikkeling van de NL Space Campus in Noordwijk om de kruisbestuiving met ESA ESTEC uit te breiden en het ruimtevaartcluster in Zuid-Holland verder te versterken.
Ondersteuning van het fieldlab SAM|XL in Delft, waar de geautomatiseerde productie van grote lichtgewicht composietonderdelen voor onder meer vliegtuigen en ruimtevaartuigen wordt ontwikkeld en gedemonstreerd.
Bijdragen aan Unmanned Valley in Katwijk, een fieldlab gericht op het ontwikkelen en testen van drone- en sensortoepassingen.
Het transformeren van Technology Park Ypenburg in Den Haag, waar op het terrein van de voormalige Fokker-vliegtuigenfabriek wederom hightech innovaties in de maakindustrie hun weg vinden naar onder andere de lucht- en ruimtevaart.

Ondersteunen innovatie door mkb’ers

Via de MIT-regeling medefinanciert de provincie verschillende mkb-bedrijven in de aerospace-sector. Daarnaast biedt de regionale ontwikkelingsmaatschappij InnovationQuarter verschillende programma’s voor training, financiering, ondersteuning, en netwerken.

Agendering en beleidsbeïnvloeding

Samen met de medeoverheden en de aerospace-bedrijven agendeert de provincie Zuid-Holland de obstakels binnen de Aerospace Delta en zet zij zich in voor de benodigde beleidswijzigingen door de Rijksoverheid en de Europese Commissie om innovaties in de lucht- en ruimtevaart verder te brengen.

Projecten en interessante links

Meer informatie

Neem voor meer informatie contact op met de contactpersonen Renate Beausoleil: r.beausoleil@pzh.nl en Bas Smit: ba.smit@pzh.nl.