Hefbruggen Boskoop, Gouwesluis en Waddinxveen

Waarom werd de brug in 2019 afgesloten?

In het begin van 2019 is roestvorming geconstateerd. Dit gaf aanleiding tot verdergaande inspecties en onderzoek door de onderhoudsaannemer. Vanwege de complexiteit van de brug heeft de provincie om een second opinion gevraagd op de resultaten van de onderhoudsaannemer aan een onafhankelijk ingenieursbureau. Op 10 oktober 2019 is naar aanleiding van de second opinion geconstateerd dat de hefbrug Boskoop zonder het nemen van aanvullende maatregelen op dat moment constructief niet veilig was.

Wat was precies niet veilig aan de hefbrug Boskoop?

In de herberekening werd geconstateerd dat door veranderd gebruik van de heftorenconstructie versterking noodzakelijk was. In het verleden zijn deze versterkingen ten onrechte niet aangebracht. Dat in combinatie met de verslechterde onderhoudsstaat maakte dat de brug constructief niet veilig was.

Welke werkzaamheden zijn uitgevoerd in oktober en november 2019 en in mei 2020?

Na directe stremming van de brug op 10 oktober 2019 is de onderhoudsaannemer gestart met werkzaamheden om de constructieve veiligheid van de brug weer te garanderen. Er is toen gewerkt aan het verstevigen van de constructie van de heftorens. In beide torens zijn een aanvullend windverband aangebracht dat zorgt voor stabiliteit bij harde wind en enkele verbindingspunten die aangetast waren door roest zijn hersteld. Ook zijn de verroeste delen van de kooiladders weggehaald. Verder heeft de onderhoudsaannemer ook de constructie versterkt die nodig is om de ballastblokken op te kunnen hangen tijdens het planmatig onderhoud. Die constructie is ook nodig om bijvoorbeeld bij toekomstig onderhoud het brugdek veilig uit te kunnen varen. Tot slot is ook de schade aan de slijtlaag op het brugdek gerepareerd en heeft de brug een smeer- en schoonmaakbeurt gekregen. Na deze genomen maatregelen kon de brug op woensdag 20 november 2019 weer gebruikt worden door het wegverkeer. De volgende dag was de brug ook weer in gebruik voor de scheepvaart.

In 2020 zijn aanvullende werkzaamheden nodig aan de hefbrug Boskoop, zodat de brug weer een tijd mee kan tot het planmatig onderhoud in 2024. Begin mei heeft onderhoudsaannemer Hollandia de rechthoudkabels vervangen.

Welke werkzaamheden zijn uitgevoerd in juli en augustus 2020?

In juli en augustus 2020 zijn de bestaande kooiladders vervangen en worden veiligheidshekjes aangebracht. Ook zijn de hijs- en neerhaalkabels vervangen. Daarnaast is op een aantal plekken een beschermende laag aangebracht om materiaalafname door roestvorming te voorkomen. Tot slot is de achterzijde van het beweegbare deel van de brug gerepareerd.

Waar is de provincie verantwoordelijk voor?

Het is de taak van de provincie er voor te zorgen dat de beweegbare bruggen en sluizen veilig gebruikt kunnen worden. Dit betekent dat, zodra sprake is van een onveilige situatie, een brug wordt afgesloten of het gebruik wordt beperkt. Bijna 300 medewerkers houden onze wegen, vaarwegen, sluizen en (beweegbare) bruggen veilig. Beheer en onderhoud is een wettelijke taak. Daarmee zorgen we voor de veiligheid van de (vaar)weggebruiker én voor de bereikbaarheid van Zuid-Holland.

Hoe worden de kaders vastgesteld voor het beheer en onderhoud binnen de provincie?

In de Nota Onderhoud kapitaalgoederen (NOK) stellen Provinciale Staten de kaders of uitgangspunten vast waarbinnen Gedeputeerde Staten het beheer van de bestaande en toekomstige provinciale infrastructuur uitvoeren. Eens in de vier jaar wordt de Nota Onderhoud Kapitaalgoederen (NOK) en onderliggende Nota Budgetbehoefte  geactualiseerd. De NOK beschrijft welke prestaties (kwaliteitsniveaus) worden verwacht van de provinciale infrastructuur.

Hoe heeft de provincie de situatie omtrent hefbrug Boskoop onderzocht?

De provincie heeft de situatie niet zelf onderzocht. Kort na afsluiting van de hefbrug Boskoop op 10 oktober 2019 is er een onafhankelijk onderzoek gestart naar de gang van zaken rond het onderhoud van de hefbrug Boskoop. Dit onderzoek is uitgevoerd door de Eenheid Audit en Advies (EAA). Het rapport bevat een uitgebreide uiteenzetting van de feiten over de periode van het groot onderhoud in 1990 tot aan de stremming van de hefbrug in oktober 2019. Het schetst hiermee een duidelijk beeld van de wijze waarop het onderhoud aan de brug is uitgevoerd. Daarnaast worden er aanbevelingen gedaan.

Wat zijn de belangrijkste bevindingen uit het rapport?

Het rapport bevat van 1990 tot en met 2019 een duidelijk beeld van de wijze waarop het onderhoud aan de hefbrug Boskoop is uitgevoerd. Door de jaren heen blijkt prestatiebeoordeling, risico-afweging, verslaglegging, sturing en de kwaliteitsborging van producten van adviesbureaus en aannemers van wisselend kwaliteitsniveau. Het feitenrelaas laat de aparte status van de hefbruggen zien ten opzichte van alle andere bouwwerken die eigendom zijn van de provincie. Vanwege hun complexe constructie, formaat en hoogte moeten de hefbruggen vaker en nauwkeuriger geïnspecteerd en onderhouden worden dan andere bruggen.

Wat houdt het Programma (versterking beheer en onderhoud) Beweegbare Kunstwerken in?

Vanuit het Programma Beweegbare Kunstwerken investeert de provincie zowel in menskracht als financieel in het beheer en onderhoud van alle bruggen en sluizen in Zuid-Holland. Het EAA-rapport over de hefbrug Boskoop toont aan dat deze aanpak nodig en zinvol is.

Waarom is deze aanpak belangrijk?

Het ontwikkelen en uitvoeren van een dergelijk programma is een voorwaarde om verbeteracties gestructureerd, in samenhang én met urgentie op te pakken. Dit programma zorgt ervoor dat de regie op het beheer en onderhoud van beweegbare bruggen scherper en alerter georganiseerd wordt.

Wat betekent het nieuwe programma specifiek voor het onderhoud van de hefbruggen?

Vanaf nu worden de hefbruggen jaarlijks extra geïnspecteerd door middel van een uitgebreide kraaninspectie. Een vast onderdeel van deze periodieke inspecties wordt de staat van de conservering en de constructie.

Zijn de hefbruggen van de provincie Zuid-Holland op dit moment veilig?

De afgelopen periode zijn er extra inspecties uitgevoerd aan de hefbrug Boskoop en de andere twee hefbruggen over de Gouwe, in Alphen aan den Rijn en Waddinxveen. Uit de inspecties blijkt dat de bruggen op dit moment veilig zijn. Wel is extra onderhoud nodig, zodat de bruggen tot aan het planmatig onderhoud mee kunnen. Meer informatie hierover is in het vervolg van de vragen te vinden.

Wat maakt de hefbruggen anders dan andere bruggen in de provincie?

Binnen de provincie Zuid-Holland zijn de hefbruggen uitzonderlijke bouwwerken. De hefbruggen wijken sterk af van de andere beweegbare bruggen, omdat het monumentale en geklonken constructies zijn. Vanwege hun complexe constructie, formaat en hoogte moeten de hefbruggen vaker geïnspecteerd en onderhouden worden dan andere bruggen. Om deze redenen zijn de hefbruggen niet te vergelijken met andere beweegbare bruggen.

Zijn de andere beweegbare kunstwerken binnen de provincie veilig?

De provincie voert risico-gestuurd onderhoud uit. Dit wil zeggen dat elke brug voortdurend en tijdig getoetst wordt om de risico’s in beeld te brengen. Een brug wordt getoetst aan de hand van 2 beoordelingen. Ten eerste wordt een brug getoetst aan de huidige normen. Ten tweede worden er regelmatig inspecties uitgevoerd aan bruggen. De risico’s uit deze 2 beoordelingen worden eerst afgewogen en daarna wordt besloten of er onderhoudsmaatregelen nodig zijn. De onderhoudsmaatregelen voert de provincie het liefst uit tijdens geplande werkzaamheden, bijvoorbeeld in het planmatig onderhoud. Als uit de risico-afweging blijkt dat een object onveilig is, wordt het gebruik ervan beperkt. Op dit moment zijn er geen onveilige bruggen of sluizen in gebruik.

Hoe beoordeelt de provincie of een brug constructief veilig is?

Een brug wordt zodanig ontworpen en gebouwd dat deze de verwachte belastingen, zoals de verkeersbelasting, ruimschoots kan dragen. Om er vervolgens richting de toekomst zeker van te zijn dat, door toename van de intensiteit en het gewicht van het verkeer, op lange termijn geen overbelasting gaat ontstaan, wordt het effect van toegenomen verkeersbelasting geïnventariseerd.

Dienst Beheer Infrastructuur heeft inmiddels voor 73 van de 84 beweegbare bruggen geïnventariseerd of ze de (toegenomen) verkeersbelasting kunnen dragen. Er is geconstateerd dat al deze 73 bruggen robuust genoeg zijn om de toename van verkeersbelasting voldoende te kunnen dragen. De inventarisatie van de resterende 11 bruggen, waaronder de 3 hefbruggen, stond oorspronkelijk gepland tijdens de voorbereiding van het planmatig onderhoud dit jaar en de komende 2 jaar. De inventarisatie voor alle 11 bruggen wordt echter dit jaar versneld uitgevoerd.